Zgodnie z założeniami, każdy emeryt w Polsce otrzymałby coroczną podwyżkę świadczenia, której wysokość nie byłaby uzależniona od bieżącej sytuacji gospodarczej czy danych o inflacji. – „Oczywiście nie wszyscy dostaliby tyle samo” – zaznaczono w komunikacie, podkreślając, że przyjęty mechanizm ma charakter redystrybucyjny i jego głównym celem jest wsparcie seniorów z najniższymi dochodami.
Propozycja obejmuje gwarantowaną minimalną waloryzację w wysokości 150 złotych brutto rocznie. Rzecznik prezydenta elekta, Rafał Leśkiewicz, zapowiedział, że projekt ustawy zostanie przygotowany i złożony natychmiast po zaprzysiężeniu Nawrockiego. – „Projekt ustawy zostanie złożony w pierwszych dniach prezydentury” – zapewnił.
Priorytet dla emerytów z najniższym świadczeniem
Największymi beneficjentami reformy mają być seniorzy otrzymujący najniższe emerytury. W ich przypadku świadczenie wzrosłoby do poziomu 2028,91 złotych brutto. To oznacza, że co miesiąc otrzymaliby około 136,5 złotego netto więcej niż obecnie. Dla porównania – obowiązujący obecnie mechanizm, przy prognozowanej waloryzacji na poziomie 4,9 procent, zwiększyłby to świadczenie tylko o 92,07 złotych brutto.
Plan Nawrockiego oferuje więc osobom najuboższym wzrost o niemal 50 proc. wyższy niż obecny system. Dodatkowo, podwyżki miałyby charakter trwały i niezależny od wskaźników gospodarczych, co gwarantowałoby stabilność i przewidywalność wzrostu świadczeń.
Emeryci z wyższym świadczeniem zyskają mniej
W przypadku emerytów pobierających świadczenia w wysokości 2900 złotych brutto miesięcznie zmiana nie będzie już tak wyraźna. Osoby z tej grupy mogą liczyć na wzrost o zaledwie 3,77 złotego więcej niż oferuje aktualny model waloryzacyjny. Takie rozwiązanie jednoznacznie wskazuje na redystrybucyjny charakter całej reformy. Jej fundamentem nie jest równość procentowa, lecz wyrównywanie poziomu życia osób starszych, których emerytury nie zapewniają godnego życia.
Oznacza to także, że bardziej zamożni seniorzy mogą odebrać tę propozycję jako mniej korzystną, jednak według jej autorów – to właśnie najbiedniejsi powinni znaleźć się w centrum uwagi polityki społecznej.
Zasada: zawsze powyżej inflacji
Kluczową nowością w propozycji prezydenta elekta jest zasada, że wskaźnik waloryzacji musi być zawsze wyższy niż inflacja. Oznacza to, że emerytury nie tylko będą chronione przed spadkiem siły nabywczej, ale ich wartość realna z roku na rok będzie rosnąć.
W praktyce oznacza to, że nawet w czasach wysokiej inflacji, jaką Polska doświadczała w latach 2022–2023, seniorzy będą mogli liczyć na ochronę swoich dochodów i poprawę jakości życia. – „Oczywiście nie wszyscy dostaliby tyle samo” – powtórzono w zapowiedziach, co jasno pokazuje, że system ma być elastyczny i dostosowany do indywidualnych sytuacji emerytów.
Kontrpropozycja rządu: jesienna waloryzacja
Nie tylko prezydent elekt planuje zmiany w systemie waloryzacji. Rząd Donalda Tuska, poprzez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pracuje nad wdrożeniem mechanizmu jesiennej waloryzacji emerytur. Zgodnie z propozycją, dodatkowa waloryzacja miałaby miejsce we wrześniu każdego roku, ale tylko w sytuacji, gdy inflacja w pierwszym półroczu przekroczy próg 5 procent.
Waloryzacja ta miałaby być obliczana według tych samych zasad, co marcowa, ale jej koszt zostałby później odjęty od podwyżki marcowej w następnym roku. To mechanizm, który ma za zadanie zareagować szybciej na gwałtowne zmiany cen towarów i usług – bez potrzeby oczekiwania przez seniorów całego roku na korektę świadczeń.
Olbrzymi koszt, brak wskazania źródeł
Choć plan prezydenta elekta zyskuje poparcie wielu środowisk senioralnych, ekonomiści alarmują, że jego realizacja będzie wymagała ogromnych nakładów finansowych. Gwarantowane podwyżki w wysokości 150 złotych brutto rocznie dla wszystkich emerytów oznaczają wydatki sięgające miliardów złotych rocznie.
Na tym etapie prezydent elekt nie ujawnił, skąd planuje pozyskać fundusze na realizację tej reformy. Brak szczegółów finansowania może okazać się kluczową przeszkodą na etapie prac legislacyjnych. Rzecznik Rafał Leśkiewicz zapowiedział jedynie szybkie złożenie projektu, ale nie ujawnił, jakie dokładnie będą jego koszty ani czy istnieje poparcie polityczne dla jego przegłosowania.
Polityczna walka o seniorów
Propozycje zarówno prezydenta elekta, jak i rządu Donalda Tuska pokazują, że emerytury stały się jednym z najważniejszych tematów w polskim dyskursie politycznym. Starzejące się społeczeństwo, rosnące koszty życia oraz niezadowolenie z obecnego systemu motywują wszystkie siły polityczne do proponowania coraz bardziej zdecydowanych rozwiązań.
Reforma zaproponowana przez Nawrockiego to odważny krok w stronę większej sprawiedliwości społecznej, ale równocześnie test dla finansów publicznych. Czy nowy prezydent zdoła przekuć swoją obietnicę w realną ustawę i zdobyć potrzebne środki – przekonamy się już w pierwszych miesiącach jego urzędowania.
Komentarze (0)