Z początkiem stycznia 2025 roku zaczęły obowiązywać przepisy, które otwierają drogę do uzyskania dodatku dopełniającego osobom znajdującym się w szczególnie trudnej sytuacji zdrowotnej. W założeniu świadczenie to ma wspierać osoby całkowicie niezdolne do pracy i jednocześnie pozbawione zdolności do samodzielnego funkcjonowania. Dotyczy to sytuacji, w których konieczna jest codzienna opieka, kosztowna rehabilitacja lub stałe leczenie.

Dla wielu osób dobra wiadomość brzmi: nie trzeba podejmować żadnych działań. Osoby, które na dzień 1 stycznia 2025 roku spełniały dwa warunki równocześnie – miały przyznaną rentę socjalną oraz orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji – otrzymają dodatek automatycznie, z urzędu. Nie ma potrzeby składania żadnych wniosków ani kompletowania dokumentów – decyzja zostanie wydana z urzędu, a pieniądze wypłacone w ramach dotychczasowego harmonogramu renty socjalnej.

Kwoty wsparcia i zasady wypłaty

Dodatek dopełniający jest znaczący również pod względem finansowym. Początkowo – za miesiące styczeń i luty 2025 – jego wysokość wynosiła 2520 złotych brutto miesięcznie. Jednak od marca 2025 roku, po przeprowadzonej waloryzacji, kwota wzrosła do 2610,72 złotych brutto.

Warto mieć na uwadze, że kwoty te są podawane w wartościach brutto. Ostateczna suma, którą otrzymają beneficjenci, będzie pomniejszona o składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Mimo to, realne wsparcie pozostaje istotne i może realnie wpłynąć na możliwości pokrycia codziennych kosztów związanych z opieką i leczeniem.

Jak zapewnia Grzegorz Dyjak z biura prasowego ZUS, świadczenie będzie wypłacane od maja 2025 roku, z zachowaniem tych samych terminów co renta socjalna. Są to dni: 1., 6., 10., 15., 20. i 25. każdego miesiąca. Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że pierwsze przelewy mogą pojawić się już 30 kwietnia, tuż przed rozpoczęciem maja.

Wyrównanie za poprzednie miesiące – nawet 12,8 tys. zł brutto

Jedną z najbardziej oczekiwanych części nowego systemu wsparcia jest jednorazowe wyrównanie za okres od stycznia do kwietnia 2025 roku. Otrzymają je te osoby, którym świadczenie zostało przyznane z urzędu. Oznacza to, że ZUS wypłaci łącznie cztery zaległe raty dodatku dopełniającego.

W przeliczeniu może to oznaczać nawet 12 800 złotych brutto jednorazowego wsparcia. W praktyce taka suma może posłużyć nie tylko do uregulowania bieżących zobowiązań, ale także do zakupu sprzętu ortopedycznego, modernizacji warunków mieszkaniowych czy skorzystania z płatnych terapii rehabilitacyjnych, które nie są refundowane przez NFZ.

Kiedy trzeba złożyć wniosek?

Nie każdemu jednak dodatek zostanie przyznany automatycznie. Grupa osób, które na 1 stycznia 2025 roku miały przyznaną rentę socjalną, ale nie posiadają orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, musi osobiście złożyć wniosek o przyznanie dodatku dopełniającego.

W tym celu należy wypełnić formularz EDD-SOC, który dostępny jest zarówno na stronie internetowej ZUS (www.zus.pl), jak i w placówkach stacjonarnych. Do wniosku obowiązkowo trzeba dołączyć aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia, sporządzone na formularzu OL-9 przez lekarza prowadzącego.

Istnieje jednak istotne ograniczenie: od momentu wystawienia zaświadczenia do złożenia wniosku nie może minąć więcej niż miesiąc. Należy zatem dobrze zaplanować cały proces, by nie narażać się na konieczność ponownego pozyskiwania dokumentacji medycznej.

Kiedy świadczenie zostanie wypłacone po złożeniu wniosku?

W przypadku osób, które składają wniosek o dodatek dopełniający, wypłata następuje nie wcześniej niż za miesiąc złożenia dokumentów. ZUS rozpoczyna wypłatę dopiero po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku i potwierdzeniu, że wszystkie wymagania zostały spełnione.

Warto zatem pamiętać: jeśli wniosek zostanie złożony w maju, świadczenie zostanie wypłacone za maj, bez wyrównania za wcześniejsze miesiące. To sprawia, że szybkie działanie może mieć istotne znaczenie dla finalnej kwoty otrzymanego wsparcia.

Odpowiedź na wieloletnie postulaty środowisk

Wprowadzenie dodatku dopełniającego to efekt długoletnich nacisków środowisk reprezentujących osoby z niepełnosprawnościami. W obliczu stale rosnących kosztów życia, opieki zdrowotnej i terapii, dotychczasowa renta socjalna okazywała się niewystarczająca.

Dodatkowe środki mają pomóc uzupełnić te niedobory. Dla wielu osób będzie to możliwość sfinansowania niezbędnego sprzętu rehabilitacyjnego, adaptacji łazienki czy zatrudnienia opiekuna na kilka godzin dziennie. Z perspektywy osób zależnych od pomocy innych – to szansa na większą niezależność i poprawę jakości życia.

Gdzie szukać informacji i wsparcia?

W sytuacjach niejasnych lub wątpliwych, warto skorzystać z dostępnych kanałów kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Pomoc uzyskać można zarówno podczas osobistej wizyty w placówkach ZUS, jak i za pośrednictwem telefonicznej infolinii. Osoby korzystające z internetu mogą na bieżąco śledzić aktualizacje i komunikaty publikowane na stronie internetowej instytucji.

Dzięki temu możliwe jest szybkie zorientowanie się, czy dane świadczenie przysługuje automatycznie, czy też wymagane będzie złożenie odpowiedniego wniosku.

Realna zmiana na lepsze

Wysokość nowego świadczenia – ponad 2,5 tysiąca złotych brutto miesięcznie, a także jednorazowe wyrównanie do 12,8 tysiąca złotych brutto – to nie tylko liczby. Dla wielu rodzin to konkretna zmiana – możliwość lepszego planowania codziennego życia, zakupu leków, czy zaplanowania niezbędnej rehabilitacji.

Wprowadzenie dodatku dopełniającego wpisuje się w szerszy kontekst potrzeby modernizacji systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Choć to tylko jeden element w większej układance, to dla tysięcy beneficjentów oznacza konkretną i wyczekiwaną poprawę sytuacji materialnej.

Jak zauważa Grzegorz Dyjak z ZUS, „dodatek dopełniający do renty socjalnej będzie wypłacany od maja 2025 roku, w tych samych terminach co renta socjalna”.

Dla wielu to pierwsza taka decyzja od lat, która niesie za sobą realną pomoc i nową nadzieję.