Obecnie w Polsce egzamin praktyczny na prawo jazdy kategorii B wciąż rozpoczyna się na placu manewrowym. To etap obowiązkowy, w trakcie którego kandydat musi wykonać trzy konkretne zadania: ustawić fotel i przygotować pojazd do jazdy, przejechać łukiem do przodu i tyłu oraz zatrzymać się w wyznaczonym miejscu, a także wykonać ruszanie na wzniesieniu. Po ich zaliczeniu dopiero rozpoczyna się zasadnicza część egzaminu – jazda w ruchu drogowym.
Choć większość umiejętności kierowcy jest sprawdzana właśnie w ruchu ulicznym, oblanie egzaminu na placu manewrowym zdarza się wyjątkowo często. Szacuje się, że około 30 procent zdających kończy egzamin już na tym etapie. Kursanci skupiają się na mechanicznie wyuczonych schematach, często ignorując konieczność obserwacji otoczenia i dostosowania manewrów do rzeczywistej sytuacji.
Przestarzały model z lat 60.?
Zarzuty wobec placu manewrowego dotyczą także samej idei jego istnienia w obecnym systemie szkoleniowym. W interpelacji z lutego 2025 roku posłowie PSL – Wiesław Różyński i Adam Dziedzic – podnoszą, że system egzaminowania kierowców w Polsce pochodzi z lat 60. XX wieku i nie przystaje do dzisiejszych realiów drogowych.
„System ten jest w Polsce przestarzały, a jego korzenie sięgają lat 60. ubiegłego wieku, kiedy ruch drogowy był w naszym kraju znikomy. Czasy jednak dawno się zmieniły i konieczne jest wprowadzenie odpowiednich zmian” – zaznaczają autorzy interpelacji.
Posłowie zwracają też uwagę na brak odpowiedniego przygotowania kursantów do jazdy w rzeczywistych warunkach drogowych, zwłaszcza tych pochodzących z mniejszych miejscowości, gdzie natężenie ruchu bywa znacznie mniejsze. To skutkuje sytuacjami, w których młodzi kierowcy nie potrafią odnaleźć się w dużym ruchu miejskim, mimo pozytywnie zaliczonego egzaminu.
CIECA: praktyka zamiast schematów
Międzynarodowa organizacja CIECA, zrzeszająca instytucje zajmujące się egzaminowaniem kierowców w Europie, od lat zwraca uwagę na to, że ćwiczenia na placu manewrowym nie poprawiają realnych kompetencji kierowców. W jej opinii kluczowe jest szkolenie odbywające się w rzeczywistych warunkach ruchu ulicznego.
„Założenia CIECA zdaje się potwierdzać praktyka i umiejętności młodych kierowców, zwłaszcza z mniejszych miejscowości, którzy nie potrafią odnaleźć się podczas jazdy w dużym natężeniu ruchu” – zauważają posłowie w interpelacji.
Krytycy obecnego modelu wskazują, że wiele ośrodków nauki jazdy skupia się na „uczeniu pod egzamin”, a nie na rozwijaniu zdolności do samodzielnego poruszania się w dynamicznym środowisku drogowym. Dla kursantów ważniejsze staje się zapamiętanie liczby obrotów kierownicą przy manewrze niż rozumienie sytuacji drogowej.
Gdzie jest raport?
Ministerstwo Infrastruktury już wcześniej zasygnalizowało, że planuje przyjrzeć się systemowi szkolenia kierowców. 7 listopada 2024 roku ogłoszono zamówienie publiczne na wykonanie dokumentu zatytułowanego „Analiza istniejących rozwiązań w wybranych obszarach bezpieczeństwa ruchu drogowego w niektórych krajach członkowskich UE”. Analiza ta miała obejmować również ocenę efektywności obecnych metod egzaminowania.
Do tej pory jednak resort nie upublicznił żadnych informacji na temat raportu ani wniosków, jakie mogłyby z niego wynikać. To właśnie ten brak reakcji ze strony ministerstwa skłonił posłów Różyńskiego i Dziedzica do działania.
W interpelacji zadali ministrowi infrastruktury konkretne pytania:
- Czy ministerstwo otrzymało już zamówiony raport?
- Jakie wnioski z niego wynikają?
- Czy planowane są kolejne kroki w celu dostosowania systemu szkolenia i egzaminowania kierowców do współczesnych warunków?
- Jeśli tak, to jakie działania są przewidziane i w jakim terminie?
Na żadne z tych pytań resort dotąd nie odpowiedział.
Komentarze (0)