W przypadku natomiast współdzielenia konta z małżonkiem lub partnerem trudną kwestią często jest określenie, jakie dokładnie możliwości będzie posiadać osoba, którą upoważnimy do korzystania z naszego rachunku bieżącego.
Co więc warto wiedzieć o upoważnieniu do użytkowania rachunku w banku? Jakie istnieją odmiany upoważnienia oraz jakie możliwości przysługują osobie upoważnionej do korzystania z rachunku? I wreszcie, jaka jest różnica pomiędzy upoważnieniem do korzystania z rachunku a kontem wspólnym?
Upoważnienie do konta bankowego: czym jest i jak działa?
Upoważniając drugą osobę do korzystania z naszego rachunku w banku udostępniamy jej określone możliwości.Co do zasady, formy upoważnienia można podzielić na dwie podstawowe kategorie:
- 1. Pełnomocnictwo (upoważnienie) ogólne
- 2. Pełnomocnictwo (upoważnienie) rodzajowe
Osoba upoważniona do konta bankowego na podstawie pełnomocnictwa ogólnego może jednak bez żadnych przeszkód dokonywać wypłat z rachunku w dowolnej wysokości, korzystać z karty debetowej, wpłacać pieniądze na rachunek bankowy itd.
W odmienny sposób działa upoważnienie rodzajowe.
W tym wypadku właściciel konta określa, jakie konkretnie czynności mogą być podejmowane przez pełnomocnika. Możliwe jest więc na przykład określenie, iż pełnomocnikowi przysługuje prawo do wypłacenia z rachunku określonej kwoty w skali dnia lub miesiąca.
Upoważnienie rodzajowe może mieć również jeszcze bardziej szczegółowy charakter, a mianowicie możemy upoważnić drugą osobę do dokonania tylko jednej określonej czynności, np. jednorazowej wypłaty środków z rachunku bankowego.
Co ważne, zarówno pełnomocnictwo ogólne, jak i rodzaje mogą zostać ograniczone czasowo. Oznacza to, że możemy np. udzielić drugiej osobie ogólnego upoważnienia do korzystania z naszego rachunku bankowego w sposób bezterminowy (do odwołania lub też do naszej śmierci), albo też jedynie na określony czas, tj. rok, sześć miesięcy, trzy miesiące itd.
W przypadku, jeżeli chcemy zapewnić pełnomocnikowi możliwość korzystania z naszego rachunku bankowego także po naszej śmierci, należy zrealizować tak zwaną dyspozycję wkładem na wypadek śmierci, która jest opcją niezależną od pełnomocnictwa.
Czy pełnomocnik może zaciągnąć kredyt lub pożyczkę?
W odniesieniu do tej kwestii należy dokonać rozróżnienia pomiędzy możliwościami przysługującymi pełnomocnikowi konta teoretycznie, a możliwościami praktycznymi.Z teoretycznego punktu widzenia, pełnomocnik nie może zaciągać ani kredytów, ani też pożyczek pozabankowych (źródło). Tego rodzaju działania wykraczają bowiem poza zakres pełnomocnictwa czy to ogólnego, czy też szczegółowego.
Jak natomiast przedstawia się sprawa w praktyce?
Oferta wielu dzisiejszych firm pożyczkowych jest skonstruowana w taki sposób, że warunkiem uzyskania pożyczki jest tylko wypełnienie krótkiego wniosku oraz weryfikacja danych osobowych.
W takiej sytuacji pełnomocnik nie będzie mógł oczywiście wykorzystać naszego rachunku bankowego po to, aby zaciągnąć pożyczkę na własne nazwisko, jednak zaciągnięcie pożyczki na nasze dane jest już jak najbardziej możliwe.
Można zresztą łatwo to sprawdzić: udzielmy np. naszemu partnerowi pełnomocnictwa do korzystania z naszego rachunku a następnie poprośmy, aby partner korzystając z pełnomocnictwa złożył wniosek o pożyczkę online w firmie pozabankowej, wykorzystując nasze dane osobowe.
Niestety, okaże się, że nie jest to żaden problem. Naturalnie, działając w taki sposób pełnomocnik łamie prawo, jeżeli jednak owym pełnomocnikiem jest np. nasze dziecko, to raczej nie skorzystamy z prawnie przysługujących nam możliwości pociągnięcia pełnomocnika do odpowiedzialności karnej...
Na szczęście w takiej sytuacji pozostaje jeszcze do dyspozycji narzędzie odstąpienia od umowy pożyczki bez żadnych konsekwencji, o ile nie upłynęło więcej jak 14 dni od jej zawarcia (źródło).
W jaki sposób możemy ochronić się przed ryzykiem tego rodzaju sytuacji?
Najlepszą opcją będzie po prostu udzielenie pełnomocnictwa szczegółowego przy jednoczesnym braku dostępu pełnomocnika do bankowości elektronicznej. Co natomiast w przypadku, kiedy chcemy umożliwić swobodne korzystanie z rachunku bankowego nie dziecku, lecz naszemu partnerowi?
W tej sytuacji opcją alternatywną dla pełnomocnictwa ogólnego jest współwłasność konta bankowego. Co ciekawe, w praktyce osobie będącej współwłaścicielem konta może być o wiele trudniej jest uzyskać np. pożyczkę pozabankową, niż osobie, która korzysta z konta na zasadzie upoważnienia ogólnego.
Współwłaściciel konta, a pełnomocnik
Główna różnica pomiędzy osobą będącą współwłaścicielem a pełnomocnikiem opisuje się już w nazewnictwie obu tych form. Pełnomocnik to osoba działająca po prostu na mocy naszego upoważnienia, jednak nie będącą właścicielem zgromadzonych na rachunku środków.Oznacza to, że pełnomocnik nie odpowiada finansowo za długi właściciela konta, nawet jeżeli sam przyczynił się do ich powstania. W przypadku współwłaściciela mamy natomiast do czynienia ze wspólną własnością zarówno rachunku bankowego, jak też środków w nim zgromadzonych.
Wspólna własność oznacza w tym wypadku również dzielenie odpowiedzialności, co nie ma miejsca w przypadku pełnomocnictwa.
Powyżej wspomnieliśmy o tym, że, paradoksalnie, współwłaścicielowi może być trudniej zaciągnąć samodzielnie np. pożyczkę pozabankową online, niż pełnomocnikowi.
Dzieje się tak wtedy, gdy obie osoby korzystają z tych samych danych do logowania oraz wspólnie widnieją jako nadawcy przelewu z konta. W takim wypadku przelew weryfikacyjny w celu uzyskania pożyczki zostanie odrzucony, ponieważ nadawcą przelewu będą dwie osoby, np. Marzena Kowalska i Jan Kowalski, czyli weryfikacja danych zaprzeczy informacjom podanym firmie pożyczkowej we wniosku, który był składany np. wyłącznie przez Marzenę Kowalską z podaniem jej danych osobowych.
Zawiła sytuacja w przypadku śmierci jednej z osób dzielących konto bankowe
Tutaj banki oferują bowiem bardzo zróżnicowane rozwiązania.Możliwy jest więc wariant przekształcenia konta wspólnego w konto indywidualne w momencie śmierci jednej z osób dzielących rachunek (konto staje się wtedy indywidualnym rachunkiem bankowym żyjącego współwłaściciela).
Inną opcją stosowaną przez banki jest automatyczne wygaśnięcie umowy w momencie śmierci jednej z osób dzielących konto oraz blokada określonej części środków znajdujących się na rachunku.
Blokada środków ma charakter zabezpieczenia interesów możliwych spadkobierców jednego ze zmarłych współwłaścicieli rachunku. Warto przy tym pamiętać, że nawet opcja przekształcenia rachunku wspólnego w rachunek indywidualny w przypadku śmierci jednego z właścicieli nie oznacza, że druga osoba automatycznie zyskuje całkowite prawo do środków zgromadzonych na koncie.
W praktyce, np. partner osoby zmarłej może w takiej sytuacji samodzielnie dysponować środkami. Jednak osoby uprawnione do spadku w formie dziedziczenia, np. dzieci zmarłego współwłaściciela konta, mogą kierować roszczenia dotyczące środków zgromadzonych na rachunku.
Na zakończenie
Jak więc widać, kwestia pt. czym i jak działa upoważnienie do konta bankowego wykazuje dość skomplikowany charakter. Oprócz informacji teoretycznych, należy bowiem brać pod uwagę również różnicę pomiędzy teorią a praktyką, np. w zakresie możliwości zaciągania przez pełnomocnika pożyczek pozabankowych online.Z całą jednak pewnością, udzielenie drugiej osobie upoważnienia do korzystania z naszego konta to decyzja, którą powinniśmy naprawdę starannie rozważyć, biorąc pod uwagę oczywiście także różnice pomiędzy poszczególnymi formami upoważnienia.
