Dlaczego mózg potrzebuje przerw bardziej, niż nam się wydaje?
Trochę tak jak w komputerach, nasza pamięć robocza działa jak RAM. Jej pojemność jest po prostu ograniczona. Badacze tacy jak Cowan (2001) i Oberauer (2019) podkreślają, że jesteśmy w stanie utrzymać koncentrację przez 25 do 45 minut. Po tym czasie nasz mózg zaczyna się zwyczajnie przeciążać informacjami i dalsza praca zwyczajnie traci sens.
Dlatego przerwy to wbrew pozorom nie żadna strata czasu, tylko sposób, na przywrócenie zasobów uwagi. Jeśli do tej pory codziennie próbowałeś robić trzygodzinne bloki, to po godzinie prawdopodobnie niewiele już z tego pamiętasz. Jednak gdy włączysz schemat, w którym przykładowo uczysz się przez 30 minut, a potem przez 5 odpoczywasz, to zauważysz realne korzyści z takiej nauki. Z takim podejściem spotkasz się także na portalu dla maturzystów Więcej niż Matura. Tam przerwy są nieodłącznym elementem pracy!
Tylko co robić podczas przerwy?
Tu dochodzimy do sedna sprawy: tak, przerwy faktycznie są ważne, ale istotne jest to, w jaki sposób je spędzasz. Badania Ariga i Lleras (2011) pokazały, że mózg szybciej traci koncentrację, jeśli te przerwy są bierne i nie robisz nic szczególnego. To, co najlepiej reaguje nasz umysł to zmiana pozycji, nawodnienie czy nawet krótkie wyjście z pokoju. Najważniejsze, to oderwać uwagę od zadania, ale nie zatapianie się w tym czasie w rozpraszaczach, takich jak telefon.
Jeśli faktycznie chcesz skutecznie zaplanować swoje przerwy i łączyć je ze sprawdzonymi metodami pracy, to jest na to dobry sposób. Wszystko to znajdziesz w materiałach metodycznych zawartych tutaj: https://wiecejnizmatura.pl/metodyka-nauczania.
Jak wbudować przerwy w plan nauki tak, by faktycznie działały?
Przerwa to stały element planu nauki, a nie ucieczka od niej. Podziel wszystko na cykle, w których uczysz się przez maksymalnie 40 minut, robisz 5 minut przerwy i po trzech takich cyklach robisz dłuższą przerwę na 20 minut.
To podejście jest zgodne z badaniami i znajdziesz je także w dobrze przygotowanych kursach maturalnych: https://wiecejnizmatura.pl/kursy. W ten sposób unikasz przeciążenia poznawczego. Twój mózg w czasie przerwy ma szansę uporządkować informacje, które zdobył. I to dzieje się mimowolnie, o ile w tym czasie nie będziesz go bombardować go dodatkowymi bodźcami.
Czego unikać podczas przerw?
Przede wszystkim telefonu, bo on zwyczajnie zabija koncentrację, nawet jeśli go nie używasz. Kolejnym aspektem są za długie przerwy, dłuższe niż 20 minut, bo po tym czasie nasz mózg przestawia się w tryb odpoczynku i trudniej mu wrócić do zadania.
Co więcej, czytanie lektury podczas przerwy od robienia zadań z matematyki, to w tym czasie wcale nie odpoczywasz, a jedynie pracujesz dalej, nawet jeśli wydaje Ci się, że jest inaczej.
