Treść oświadczenia poniżej:
Ciekawość świata, a co za tym idzie, chęć jego eksplorowania, towarzyszy człowiekowi niemal od zawsze. Pragnienie zrozumienia w jakim otoczeniu egzystujemy doprowadziło nas do tego, że w dzisiejszych czasach ludzkość wysyła sondy kosmiczne celem zbadania wszechświata. Dawniej jednak, ze względu na ograniczenia technologiczne, ciekawość człowieka zaspokajało odkrywanie nieznanych lądów lub nieznanych cywilizacji.
Gdybyśmy mieli wymienić z pamięci znanych podróżników, prawdopodobnie skupilibyśmy się na takich postaciach jak Marco Polo, Ferdynand Magellan, czy Amerigo Vespucci. Niekoniecznie świadczyłoby to o naszym braku poszanowania polskiej historii. Te postacie są po prostu w sposób sukcesywny kultywowane.
Naszym zadaniem jest pielęgnowanie pamięci o wybitnych rodakach, dlatego postać Benedykta Polaka nie może zostać zapomniana, wręcz przeciwnie. Polski franciszkanin, a zarazem pierwszy podróżnik, który wziął udział w wyprawie do imperium mongolskiego to postać istotna. Z tej właśnie podróży odbytej w latach 1245-1247 zdał sprawozdanie pt. „De Itinere Fratrum Minorum ad Tartaros”.
Wyprawa była poselstwem papieża Innocentego IV na dwór chana mongolskiego Gujuka. Celem wyprawy było zawarcie sojuszu z Mongołami przeciwko muzułmanom, którzy zajęli Ziemię Świętą. Warto wspomnieć, iż dla XIII-wiecznego Europejczyka wschodnie krańce świata znajdowały się na wybrzeżach Morza Kaspijskiego i Bliskim Wschodzie. Dalej (na wschód) rozciągał się nieznany, inny świat – Azja – a szczególnie jej część centralna i północna.
Dla miasta Łęczyca postać Benedykta Polaka przybiera podwójnego znaczenia. Tutaj bowiem, książę łęczycki Konrad Mazowiecki wyposażył misjonarza jego i współpodróżnika – legata papieskiego w dary dla chana i sfinansował wyprawę.
Przez lata osoba franciszkanina była upamiętniana na różne sposoby. W 1977 roku imię Benedykta Polaka nadano jednej z ulic na warszawskim Ursynowie, a w 2004 roku na ścianie wrocławskiego kościoła św. Wincentego odsłonięto tablicę poświęconą pierwszemu polskiemu podróżnikowi. W Łęczycy organizowane były Jarmarki Benedykta Polaka.
Dnia 28 maja 2014 roku nawiązano porozumienie o ustanowieniu i realizacji Nagrody im. Benedykta Polaka pomiędzy Oddziałem Polskim The Explorers Club, Urzędem Miejskim w Łęczycy, Starostwem Powiatowym w Łęczycy oraz Towarzystwem Naukowym Warszawskim.
Cel porozumienia był prosty – ustanowienie oraz przyznawanie podczas corocznej, uroczystej gali nagrody dla wybitnych badaczy ziemi, głębin morskich i kosmosu, a co za tym idzie, promocja polskich dokonań eksploracyjnych, a zarazem przypomnienie historycznego znaczenia jakie nasz kraj odegrał w dziedzinie kontaktów międzykulturowych.
Nagrodę im. Benedykta Polaka przyznawała Kapituła składająca się z 12 osób: rekomendowanych przez Oddział Polski The Explorers Club (4 osoby), Towarzystwo Naukowe Warszawskie (4 osoby) oraz przez władze miasta Łęczyca i Powiatu Łęczyckiego (4 osoby).
W porozumieniu wyróżniono także miejsce dorocznej ceremonii wręczenia Nagrody i była nim Łęczyca i Tum pod Łęczycą jako miejsca historycznie związane z misją Benedykta Polaka i Giovanniego da Pian del Carpine. Władze miasta Łęczyca i Powiatu Łęczyckiego zobowiązały się zabezpieczyć stronę techniczno-organizacyjną ceremonii.
Podpisane porozumienie obowiązywało przez 4 lata i ulegało automatycznemu przedłużeniu o kolejne 4 lata, chyba, że któraś ze stron zgłosiłaby na piśmie chęć od jego odstąpienia. Tak się nie stało, więc porozumienie zostało przedłużone i jego treść również.
Dzięki podjęciu wspólnych wysiłków, sukcesywnie udało przeprowadzić się cztery edycje ceremonii wręczenia Nagród im. Benedykta Polaka. W tym roku przypada piąta edycja, którą, z zachowaniem odpowiedniego dystansu, można nazwać małym jubileuszem. Daje to oczywiście powody do radości, ponieważ świadczyć to może o tym, że ceremonia stała się bliska sercu członkom Kapituły i nie tylko.
Przypomnienie treści porozumienia, a zwłaszcza zapisu o tym, gdzie zlokalizowana będzie ceremonia jest istotne, gdyż, z okazji właśnie zbliżającej się piątej edycji, postanowiono bez konsultacji z władzami miasta Łęczyca i Starostwa Powiatowego, że odbędzie się ona na Zamku Królewskim w Warszawie.
Lokalizacja uświetniająca piątą edycję jest bardzo dostojna, jednak ze względu na obowiązujące, restrykcyjne przepisy dla samorządu w zakresie finansowania, nie jesteśmy w stanie sfinansować organizacji ceremonii. Uważamy natomiast, że wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie podczas piątej edycji wręczenia nagród im. Benedykta Polaka przedstawiająca historię dotychczasowych edycji, przysłuży się celom promocyjnym miasta Łęczyca i Powiatu Łęczyckiego, dlatego też wspólnie ze Starostwem jesteśmy w stanie sfinansować wystawę w łącznej wysokości 6 tys. zł.
Nasze stanowisko w sprawie zawartego porozumienia, jak i przyszłych edycji ceremonii wręczenia Nagród im. Benedykta Polaka jest jasne i niezmienne. Chcemy kultywować pamięć o wybitnym podróżniku i jesteśmy otwarci na dalszą współpracę, z zastrzeżeniem wzajemnego poszanowania przez wszystkie strony podpisane pod porozumieniem.
Burmistrz Miasta Łęczyca
Paweł Kulesza
