Czy franczyza to dobry pomysł na biznes?

Czym jest franczyza?

Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz swoją karierę zawodową, czy jesteś doświadczonym pracownikiem, może drzemać w tobie chęć działania na własnych zasadach. Na ogół największą przeszkodą, z jaką spotykają się niedoświadczeni biznesmeni, jest brak wystarczających środków finansowych na działanie pod własną marką, jak i brak umiejętności przekucia własnego pomysłu w dochodowy interes. Z pomocą może przyjść właśnie franczyza.

Franczyza jest formą współpracy dwóch niezależnych od siebie pod względem finansowym i prawnym podmiotów gospodarczych. Franczyzodawcą jest na ogół firma, która wypromowała markę, a teraz udostępnia jej wytwory franczyzobiorcy. Pomiędzy stronami następuje podpisanie bardzo szczegółowej umowy. Franczyzobiorca dodatkowo musi wykupić licencję na działanie pod szyldem marki. Choć wspomnieliśmy o tym, że początkującym biznesmenom marzy się działanie na własnych zasadach, to w przypadku franczyzy nie jest to do końca możliwe.

Podpisując umowę z danym franczyzodawcą, przedsiębiorca zobowiązuje się bowiem do przestrzegania ściśle określonych zapisów umowy. Należy również podkreślić, że najczęściej konieczne jest odprowadzanie ustalonego procentu od dochodu na rzecz franczyzodawcy. Z drugiej jednak strony przedsiębiorca ma możliwość korzystania ze zdobytego doświadczenia i pozycji marki na rynku. Ponadto niedoświadczony właściciel firmy może korzystać ze znaku towarowego (logotypu) marki, systemu zarządzania, czy know-how. Nie jest zatem konieczne opracowywanie własnego biznesplanu, czy długotrwałe zdobywanie renomy. Bardzo ogólnie można określić, że franczyzobiorca otrzymuje gotowy produkt, który z założenia powinien generować dochody. Oczywiście to czy biznes przyniesie zyski, uzależnione jest od bardzo wielu czynników.

W jakich branżach można spotkać się z franczyzą?

Franczyza jest popularnym modelem biznesowym w wielu branżach. Pozwala na szybką ekspansję sieci, minimalizację ryzyka i ograniczenie kosztów związanych z promowaniem marki. W jakich branżach najczęściej możemy spotkać się z franczyzą? Oto kilka przykładów:

Gastronomia – to jedna z najbardziej znanych i rozpowszechnionych branż franczyzowych. Wiele bardzo popularnych marek opiera się właśnie na tym systemie. Bardzo często są to popularne jadłodajnie typu fast food, ale także typowe restauracje. Franczyzobiorca otrzymuje od franczyzodawcy gotowy projekt lokalu, menu, sprzęt, szkolenia dla właściciela, jak i pracowników. Ponadto przedsiębiorca otrzymuje gotową strategię marketingową. W zamian franczyzobiorca ponosi koszty opłaty licencyjnej i prowizje od obrotów.

Handel detaliczny – to kolejna branża, w której franczyza jest często wykorzystywana. Bardzo często są to sieci sklepów spożywczych, odzieżowych, kosmetycznych, sportowych, elektronicznych i księgarskich. Franczyzobiorca korzysta z uznanej marki, dostaw towarów, systemu informatycznego. W zamian ponosi koszty wejścia do biznesu, a także bieżące opłaty.

Usługi – to następna branża, w której często wykorzystywana jest franczyza. W tym przypadku dotyczy usług związanych z edukacją, szkoleniami, doradztwem, księgowością, praniem i czyszczeniem, często także naprawami, opieką, fitnessem, turystyką, a nawet nieruchomościami. Franczyzobiorca otrzymuje od franczyzodawcy pakiet praktycznych informacji, wynikających z doświadczenia i wieloletnich testów. Ponadto podstawowe materiały, certyfikaty i promocję w zamian za opłaty licencyjne i udział w zyskach.

Jak można zauważyć pod szyldem innego przedsiębiorcy, można prowadzić bardzo wiele różnych rodzajów biznesów. Praktycznie każda zainteresowana osoba może znaleźć taką gałąź działalności, która najlepiej odpowiada jej zainteresowaniom i aspiracjom. Z drugiej strony to również szansa dla przedsiębiorców, którzy wypracowali już swoją markę i chcą poszerzać swoje działania na coraz większym obszarze. Firma, która dobrze prosperuje w jednej miejscowości, może spróbować swoich szans w innej lokalizacji. Co więcej, franczyzodawca, podpisując umowę z innym przedsiębiorcą, ponosi mniejsze ryzyko, niż gdyby samodzielnie poszerzał sieć swoich sklepów lub punktów handlowo-usługowych.

Plusy i minusy franczyzy

Choć franczyza cieszy się coraz większą popularnością, co świadczy o jej zaletach, ma również swoje wady. Każda ze stron musi dokładnie przeanalizować, czy nowa współpraca ma szanse na rozwój i wygenerowanie satysfakcjonujących zysków. Co należy wziąć pod uwagę? Co może być wadą, a co zaletą zarówno z punktu widzenia franczyzodawcy, jak i franczyzobiorcy? Odpowiedź poniżej.

Za pozytywne aspekty franczyzy z punktu widzenia franczyzodawcy można uznać:

• Możliwość szybkiego i stosunkowo taniego rozwoju sieci sygnowanej marką własną,
• Poprawa rozpoznawalności i zwiększenia zasięgu prowadzonej działalności,
• Zwiększenie prestiżu firmy,
• Stałe źródło dochodów pasywnych związanych z opłatami, jakie ponoszą franczyzobiorcy,
• Możliwość korzystania z pomysłów i innowacji franczyzobiorców,
• Mniejsza odpowiedzialność za błędy i kłopoty franczyzobiorców.

Pozytywne strony franczyzy z punktu widzenia franczyzobiorcy:

• Szansa na prowadzenie własnego biznesu pod wypracowaną i znaną marką,
• Dostęp do wiedzy i doświadczenia franczyzodawcy,
• Możliwość uczestnictwa w wyspecjalizowanych szkoleniach,
• Dostęp do przetestowanego i sprawdzonego systemu zarządzania,
• Pomoc ze strony franczyzodawcy,
• Mniejsze ryzyko niepowodzenia,
• Większe zaufanie klientów,
• Lepsze warunki zakupu produktów i usług,
• Możliwość korzystania ze skutecznych działań marketingowych i reklamowych franczyzodawcy.

Franczyza niesie ze sobą również negatywne cechy.

Ze strony franczyzodawcy:

• Częściowa utrata kontroli nad marką,
• Zagrożenie związane z nieprofesjonalnym, a nawet nieuczciwym franczyzobiorcą,
• Konieczność dzielenie się informacjami i zyskami z franczyzobiorcą,
• Ograniczone możliwości zmiany oferty lub strategii,
• Ryzyko konfliktów.

Z kolei franczyzobiorcy mogą się obawiać:

• Ograniczonej swobody i niezależności w prowadzeniu biznesu,
• Konieczność dostosowania się do z góry określonych zasad i standardów franczyzodawcy,
• Uzależnienie od jakości, renomy i systemu, jaki wytyczył franczyzodawca,
• Regularne oddawanie części wypracowanych zysków – często dość wysokich,
• Ryzyko zerwania umowy lub zmiany warunków przez franczyzodawcę,
• Ryzyko wystąpienia konkurencji ze strony innych franczyzobiorców lub samego franczyzodawcy.

Czy franczyza to dobry pomysł na biznes?

Jeśli zastanawiasz się nad tym, czy franczyza to dobry pomysł dla ciebie musisz poświęcić sporo czasu na zdobycie fachowej wiedzy i na odpowiednie kalkulacje. Każdy biznes wiąże się z koniecznością podjęcia ryzyka – nawet jeśli jest to franczyza. Pod uwagę musisz wziąć wiele kwestii, w tym swoje umiejętności, możliwości finansowe, lokalowe i czasowe. Każda firma wymaga bowiem inwestycji. Wiele osób, które nie posiada odpowiedniej gotówki, korzysta z różnych źródeł finansowania. Niekiedy są to kredyty bankowe na spore sumy, innym razem niewielkie chwilówki online na pokrycie bieżących wydatków.

Oprócz kwestii finansów warto bardzo dokładnie zapoznać się z ofertą franczyzodawcy. Od tego, jak skonstruowana jest umowa, do czego uprawnia i jakich zasad należy przestrzegać, zależy rentowność biznesu. Niekiedy warunki umowy są tak restrykcyjne, że trudno o podjęcie jakichkolwiek działań na własną rękę. Co w konsekwencji może odbić się negatywnie na dochodach.

Z drugiej strony są firmy, które bardzo wspierają franczyzobiorców, co pozwala na obopólne zadowolenie z tej formy współpracy.