Nowo wprowadzone rozwiązanie obejmuje grupę osób, które często pozostają na marginesie systemu świadczeń – osoby całkowicie niezdolne do pracy i do samodzielnej egzystencji, które jednocześnie pobierają rentę socjalną.
Właśnie dla nich przygotowano tzw. „dodatek dopełniający”, który wszedł w życie 1 stycznia 2025 roku. Oznacza to, że wypłaty nowego świadczenia rozpoczną się od maja 2025 roku, ale przysługują one już od początku roku. Dzięki temu możliwe będzie otrzymanie sporego wyrównania.
Uprawnionymi do świadczenia są osoby, które na dzień 1 stycznia 2025 roku:
- miały prawo do renty socjalnej,
- posiadały orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Co istotne, samo orzeczenie o niepełnosprawności nie wystarczy. Kluczowe są te dwa konkretne warunki łącznie. W praktyce oznacza to, że osoby ciężko chore, niesamodzielne, które do tej pory otrzymywały niską rentę socjalną, mogą liczyć na znaczące podniesienie swojego dochodu.
Ile wynosi dodatek? Kwoty i waloryzacja
W styczniu i lutym 2025 roku wysokość dodatku dopełniającego wynosiła 2520 zł brutto miesięcznie. Jednak w marcu świadczenie to zostało poddane waloryzacji, w wyniku której wzrosło do 2610,72 zł brutto. Tym samym osoby spełniające warunki już od początku roku mogą liczyć na wyrównanie wynoszące łącznie 12 781,44 zł brutto za pięć miesięcy (od stycznia do maja).
W praktyce oznacza to, że jeszcze w kwietniu lub maju na konta uprawnionych osób wpłynie bardzo duża kwota, na którą wielu nie liczyło. Trzeba jednak pamiętać, że od dodatku potrącana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy. To znaczy, że do wypłaty trafi ostatecznie kwota netto, niższa niż wspomniane 12,8 tys. zł. Nadal jednak będzie to istotne wsparcie finansowe dla tysięcy potrzebujących.
Bez wniosku, bez formalności? Nie dla wszystkich
Jedną z zalet nowego świadczenia jest jego automatyczny charakter – przynajmniej dla części uprawnionych. ZUS zapewnia, że osoby, które spełniają oba warunki (prawo do renty socjalnej oraz orzeczenie o niezdolności do pracy i do samodzielnej egzystencji) na dzień 1 stycznia 2025 roku, nie muszą składać żadnych dokumentów. W takich przypadkach dodatek zostanie przyznany z urzędu, a jego wypłata odbędzie się wraz z comiesięczną rentą socjalną.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku osób, które nie mają jeszcze orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji, ale posiadają rentę socjalną. Te osoby muszą samodzielnie złożyć odpowiedni wniosek – formularz EDD-SOC – oraz dołączyć do niego zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza prowadzącego (na druku OL-9). Dokumentacja ta musi zostać złożona w ZUS w terminie do jednego miesiąca od dnia wystawienia zaświadczenia lekarskiego.
Dla kogo ten proces może być trudny?
Procedura uzyskania orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji może okazać się barierą nie do pokonania dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, zwłaszcza tych, które nie są objęte opieką stałą lub mieszkają w mniejszych miejscowościach. To dlatego ważne jest, aby rodziny, opiekunowie i organizacje pomocowe aktywnie wspierały potencjalnych beneficjentów w przygotowaniu dokumentacji i złożeniu wniosku.
Złożenie niekompletnego wniosku lub przekroczenie terminu miesięcznego może skutkować odmową przyznania dodatku lub utratą wyrównania za wcześniejsze miesiące. Warto więc dopilnować wszystkich formalności.
Pierwsze wypłaty już wkrótce
Zgodnie z zapowiedziami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, pierwsze wypłaty nowego świadczenia nastąpią jeszcze przed końcem kwietnia 2025 roku. „Wypłaty będą realizowane w standardowych terminach płatności świadczeń z ZUS, czyli 1., 6., 10., 15., 20. i 25. dnia każdego miesiąca” – informuje rzecznik instytucji. Oznacza to, że pierwsze osoby mogą otrzymać świadczenie już 30 kwietnia, a pozostali – sukcesywnie do 25 maja.
Ogromna liczba potencjalnych beneficjentów
Według danych przekazanych przez ZUS, świadczenie może objąć nawet 128 tysięcy osób. Jest to liczba imponująca, biorąc pod uwagę specyfikę grupy, do której skierowano to rozwiązanie. Wielu z tych ludzi żyje na granicy ubóstwa, często samotnie lub z pomocą bliskich. „Dodatek dopełniający do renty socjalnej to realna pomoc dla osób, które z powodu stanu zdrowia są całkowicie zależne od innych” – podkreślają urzędnicy.
Reakcje społeczne i znaczenie systemowe
Nowe świadczenie zostało przyjęte z dużym uznaniem przez organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Wskazują one, że to pierwszy krok w kierunku uznania faktu, że renta socjalna w dotychczasowej formie była niewystarczająca do godnego życia. Oprócz wymiaru finansowego, dodatek dopełniający niesie za sobą również wymiar symboliczny – państwo zaczyna dostrzegać potrzeby tej szczególnie wrażliwej grupy społecznej.
Nie brakuje jednak głosów wskazujących na konieczność dalszych działań. Eksperci postulują m.in. zrównanie poziomu renty socjalnej z najniższą emeryturą, wprowadzenie świadczeń wspierających opiekunów osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz uproszczenie procedur orzeczniczych.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.