Wyjątkowe zwierzęta gniazują blisko miasta
Jak podaje Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w publikacji "Czerwona Lista Ptaków Polski" opublikowanej w 2020 roku, w naszym kraju to zwierzę występuje głównie na Podlasiu i Mazowszu, poza tymi regionami jest bardzo nieliczne.
To samo źródło wskazuje, że wielkość krajowej populacji oszacowano w latach 2018–2019 na 2800 par, co stanowi około 19 proc. całkowitej liczebności tego gatunku w UE. Niestety, dane wskazują na ciągły spadek liczebności w tempie ok. 5 proc. rocznie.
- Niepokojący jest fakt, że najsilniejsze spadki odnotowuje się w populacjach źródłowych (Nizina Południowopodlaska) – podkreśla Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.
Mowa o błotniaku łąkowym. Osobniki tego gatunku możemy spotkać w jednej z gmin naszego powiatu.
- Mogłoby się wydawać, że "zwyczajne" tereny rolnicze na północy województwa łódzkiego nie są obszarami zbyt wartościowymi przyrodniczo i nie mogą tutaj występować żadne cenne gatunki zwierząt. Tak jednak nie jest, o czym świadczy gniazdowanie na tym obszarze jednego z rzadszych polskich skrzydlatych drapieżników – błotniaka łąkowego – podkreśla ornitolog Tomasz Przybyliński.
Ekspert dodaje, że ten ptak jest gatunkiem będącym ściśle chronionym i – jak wspomnieliśmy - znajduje się na Czerwonej Liście Ptaków Polski.
Wdrażane są programy ochronne, w tym ten realizowany od 2017 roku na terenie pow. kutnowskiego przez Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”.
- Dzięki temu projektowi wiadomo, że na obszarze tym gniazduje corocznie od 20 do nawet 50 par tych urodziwych drapieżników. To bardzo znacząca liczba w skali centralnej Polski. Zwykle, co najmniej 65 proc. z tych par gniazduje w Gminie Bedlno, która tym samym jest kluczowa dla ochrony tego ptaka nie tylko w powiecie kutnowskim – dodaje ornitolog.
Błotniak łąkowy jest średniej wielkości ptakiem drapieżnym o długich, ale jednocześnie wąskich skrzydłach, których rozpiętości wynosi ok. 110 cm.
T. Przybyliński opisuje, że przy stosunkowo delikatnej budowie ciała masa tego ptaka to tylko ok. 300 g. Samce są z wierzchu szare z czarnymi końcami skrzydeł, od spodu natomiast są nieco jaśniejsze z drobnymi, rdzawymi plamkami.
Samice są brązowe z wierzchu i kremowe od spodu, również z drobnym plamkowaniem na brzuchu i spodzie skrzydeł. Młode osobniki po opuszczeniu gniazda są podobne do samic, jednak ich brzuch jest jednolicie rudy.
Mieszkańcy mogą pomóc je chronić
- Błotniaki łąkowe to ptaki wędrowne, zimę spędzają w Afryce, a na tereny lęgowe wracają od końca kwietnia do połowy maja. Odlatują najpóźniej do początków września. Wbrew nazwie, ich głównym współczesnym siedliskiem lęgowym nie są wcale łąki, tylko pola. Zakładają gniazda na ziemi, w uprawach ozimych zbóż lub rzepaku. Samice składają w nich najczęściej od 3 do 5 jaj, które same wysiadują. Samce zaopatrują je wówczas w pokarm, a także są głównymi żywicielami rodziny potem, kiedy wyklują się już pisklęta, które samice ogrzewają i chronią. Młode błotniaki pierwsze loty odbywają zwykle od połowy lipca do początków sierpnia. Błotniaki łąkowe polują na różne drobne zwierzęta, takie jak niewielkie ptaki i ich pisklęta (np. pliszki i skowronki), duże owady (np. pasikoniki) oraz na różne gryzonie, głównie na norniki. Te ostatnie mogą stanowić zasadnicze źródło pokarmu błotniaków, więc z rolniczego punktu widzenia jest to ptak niezwykle pożyteczny – zauważa ekspert.
Błotniaki muszą stawiać czoła wielu zagrożeniom. Jak wylicza ornitolog, zaliczają się do nich inne drapieżniki, a także groźne zjawiska atmosferyczne, które mogą niszczyć gniazda.
- Czasami lęgi są nieumyślnie niszczone podczas różnych prac agrotechnicznych na polach, ze żniwami włącznie. Niezbyt zaskakujący jest więc fakt, że do niedawna liczebność tego skrzydlatego drapieżnika wyraźnie w Polsce spadała. Spadek ten stał się głównym impulsem do wdrożenia projektu intensywnej ochrony błotniaków na obszarach rolniczych. Jak wspomniano wyżej, na terenie Gminy Bedlno inwentaryzacja i zabezpieczanie gniazd odbywają się nieprzerwanie każdego lata od 2017 r. Kiedy wolontariusze znajdą na polu gniazdo błotniaków i ocenią wiek piskląt, udają się do właściciela gruntu w celu ustalenia dalszego postępowania. Jeśli okaże się np., że żniwa planowane są wcześniej, niż młode osiągną zdolność do lotu, gniazdo zabezpieczane jest niewielkim ogrodzeniem o wymiarach 2m x 2m. Ogrodzenie to uniemożliwi przestraszonym pisklętom ucieczkę z gniazda w czasie koszenia pola, co skończyłoby się dla nich pewną śmiercią – dodaje Tomasz Przybyliński.
Ta konstrukcja – już po żniwach – zabezpiecza młode przed drapieżnikami, np. lisami.
- Obszar o powierzchni zaledwie 4 metrów kwadratowych w zupełności wystarczy, aby dorosłe ptaki wciąż dokarmiały swoje młode i lęg zakończył się sukcesem – dodaje ornitolog Tomasz Przybyliński.
Ekspert apeluje, by przekazać informacje Gminie Bedlno w przypadku znalezienia na swoim polu gniazda błotniaków. Można to zrobić telefonicznie - tel. 694 415 250.
Dodatkowe informacje o błotniakach łąkowych znajdują się w folderach informacyjnych, które można otrzymać w siedzibie Urzędu Gminy.
Więcej wiadomości dotyczących ochrony tych ptaków w powiecie kutnowskim znajdziesz na facebooku W TYM MIEJSCU.
Komentarze (0)