Została napisana prawie 1500 lat temu
„Institutiones grammaticae” Pryscjana z Cezarei, czyli najstarszy inkunabuł w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Łodzi, kończy 550 lat. Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego zaprasza na przyjęcie z okazji zacnej rocznicy wydania książki.To będzie jedno z najważniejszych w tym roku wydarzeń dla miłośników zabytkowych księgozbiorów i historii piśmiennictwa. Ale też niezwykle rzadka okazja w ogóle zobaczyć ten cenny starodruk, unikatowy zabytek piśmiennictwa. Rocznicy wydania najstarszej książki w zbiorach łódzkiej biblioteki zostanie poświęcona konferencja „Pryscjan z Cezarei łaciński gramatyk”.
W programie między innymi opowieść o autorze i jego dziele, które napisał prawie 1500 lat temu, oraz wydaniu, które jest chlubą naszej biblioteki. To gratka dla miłośników książek i wszystkich zainteresowanych dziedzictwem piśmienniczym. Oczywiście, jak na urodziny przystało, będzie też tort. Patronat honorowy nad konferencją objęła Joanna Skrzydlewska, marszałek województwa łódzkiego.
Pryscjan z Cezarei był łacińskim gramatykiem, historykiem literatury, tłumaczem i poetą. Żył na przełomie V i VI wieku. Cezarea była wówczas rzymską prowincją zwaną Mauretanią. „Institutiones grammaticae”, czyli sztuka gramatyki albo podstawy gramatyki, była jednym z jego najsłynniejszych dzieł. Nasze wydanie książki pochodzi z 1475. To inkunabuł, czyli księga, która została wydrukowana przed rokiem 1500.
- Inkunabuły powstałe w warsztacie Gutenberga lub jego uczniów przed tą datą nie miały kart tytułowych. Skąd wiemy zatem kiedy powstały? Otóż zawierały kolofony, czyli formuły umieszczane na końcu książki zawierające tytuł, nazwisko autora i datę wydania - opowiada Elżbieta Domagalska, kierownik Działu Zbiorów Specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej Imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi.
Łódzki inkunabuł zawiera łaciński kolofon, który po przetłumaczeniu brzmi: „Dzieło Pryscjana o ośmiu częściach mowy, o składni, o dwunastu poematach, o akcentach, o liczbach, wagach i miarach zostało ukończone Roku Pańskiego 1475”. „Institutiones grammaticae” został wydrukowany na czerpanym papierze, czarnymi czcionkami łacińskimi i greckimi. Zaczyna się od dedykacji: „Juliano Consuli Ac Patricio Salutem”, czyli pozdrowienia dla konsula Juliana Patrycjusza.
Ten egzemplarz to jedyne kompletne wydanie zachowane w Polsce. Księga zawiera dużo rękopiśmiennych notatek na marginesach stron. Pisane są po łacinie brązowym atramentem.
- Konserwatorzy ocenili te zapiski na XV wiek, nie jesteśmy jednak w stanie ich odczytać są pisane drobnym maczkiem - opowiada Elżbieta Domagalska. - Książka doczekała się konserwacji w 2009 roku.
Dzieło, jego autor oraz wydanie księgi to kopalnia ciekawostek i kawał historii piśmiennictwa. Tym bardziej warto przyjść na urodziny „Institutiones grammaticae”. Podczas konferencji wystąpią wybitni specjaliści zajmujący się starodrukami i historią książki. Dr Monika Sulejewicz-Nowicka z Sekcji Starych Druków Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego zdradzi, co skrywają starodruki. Dr hab. Rafał Wójcik, zastępca dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, opowie między innymi o czterech egzemplarzach dzieła Pryscjana z Cezarei w tamtejszej bibliotece.
Dr Aneta Falk z Polskiej Akademii Nauk będzie mówić o dwóch dziełach Pryscjana w zbiorach PAN Biblioteki Kórnickiej. Urodziny zwieńczy kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Próżna ufność w marmurze, próżna i w żelezie, to trwa do skonu świata, co na papier wlezie. Konserwacja starych druków w książnicy Łódzkiej”.
Wtorek, 9 grudnia
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Łodzi ul. Gdańska 100
Godz. 10.00-14.00
Wstęp wolny - zapisy: zbioryspecjalne@wbp.lodz.pl, tel. 42 663 03 24
Komentarze (0)