Tymczasem w licznych przypadkach infrastruktura tego typu została posadowiona bez formalnych zgód, umów lub decyzji, których prawo bezwzględnie wymaga. Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne nie potrafi wykazać, że ma tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, właściciel może domagać się wynagrodzenia, ustanowienia służebności przesyłu albo nawet usunięcia urządzeń. Aby to ocenić, trzeba przeanalizować dokumenty i sprawdzić, czy infrastruktura znalazła się na działce zgodnie z prawem.
Odszkodowanie za słupy energetyczne na działce – w jakich sytuacjach właściciel może żądać pieniędzy
Podstawą roszczeń jest brak legalnej podstawy korzystania z prywatnej nieruchomości przez przedsiębiorstwo energetyczne. Do takich naruszeń dochodzi wtedy, gdy:
- nie uzyskano zgody właściciela działki lub użytkownika wieczystego,
- nie podpisano umowy ustanawiającej służebność przesyłu,
- nie wydano decyzji pozwalającej na zajęcie gruntu,
- w księdze wieczystej nie figuruje odpowiedni wpis.
Wszystkie te sytuacje oznaczają, że przedsiębiorstwo korzysta z terenu bezumownie. To wystarczająca podstawa, by właściciel mógł domagać się wynagrodzenia za naruszenie prawa własności – niezależnie od tego, czy poniósł faktyczne straty materialne.
Służebność przesyłu – kto może wystąpić o rekompensatę
Uprawniony do żądania wynagrodzenia jest przede wszystkim właściciel nieruchomości. Jednak w pewnych okolicznościach takie uprawnienie ma również użytkownik wieczysty. W pierwszej kolejności należy ustalić, kto jest operatorem sieci znajdującej się na działce. Najczęściej można to sprawdzić:
- na rachunku za prąd,
- w rejestrach przedsiębiorstw przesyłowych,
- w dokumentach technicznych dotyczących sieci.
Po ustaleniu operatora właściciel może żądać uregulowania sytuacji – zarówno poprzez wypłatę wynagrodzenia za okres bezprawnego korzystania, jak i poprzez ustanowienie służebności przesyłu za opłatą.
Kiedy obecność słupów uzasadnia wypłatę – wpływ infrastruktury na działkę
Słupy energetyczne oraz linie przesyłowe często prowadzą do konkretnych ograniczeń w zagospodarowaniu działki. Do najczęstszych należą:
- blokowanie możliwości zabudowy,
- obniżenie wartości rynkowej gruntu,
- konieczność utrzymania stref ochronnych,
- ograniczenie możliwości sadzenia drzew lub wykonywania niektórych prac,
- samowolne posadowienie urządzeń.
Właściciel może domagać się:
- wynagrodzenia za dotychczasowe korzystanie z gruntu,
- ustanowienia służebności przesyłu,
- usunięcia nieużywanych urządzeń.
W praktyce najczęściej dochodzi do wypłaty środków i ustanowienia służebności, choć usuwanie słupów bywa dopuszczalne, gdy nie pełnią już funkcji w sieci.
Księga wieczysta – najważniejsze źródło informacji o stanie prawnym
Dział III księgi wieczystej zawiera wpisy dotyczące praw ograniczających własność. To tam powinien znajdować się zapis o służebności przesyłu. Jeśli przedsiębiorstwo energetyczne nie widnieje w tym dziale, jest to sygnał, że korzysta z nieruchomości bez podstawy prawnej.
Księgę wieczystą można sprawdzić w systemie teleinformatycznym Ministerstwa Sprawiedliwości. Zajmuje to kilka minut, a pozwala jednoznacznie ocenić, czy przedsiębiorstwo ma prawo do korzystania z działki.
Zasiedzenie służebności przesyłu – kiedy właściciel może stracić roszczenia
Jeśli infrastruktura stoi na działce od wielu lat, przedsiębiorstwo może nabyć prawo do korzystania z niej przez zasiedzenie. Do zasiedzenia dochodzi:
- po 20 latach działania w dobrej wierze,
- po 30 latach działania w złej wierze.
Różnica polega na tym, czy firma miała przekonanie, że działa zgodnie z prawem. Jeżeli właściciel zwleka z działaniem, ryzykuje, że roszczenia przepadną na zawsze, dlatego tak istotne jest szybkie sprawdzenie dokumentacji.
Przedawnienie roszczeń – ograniczony czas na zgłoszenie żądania
Roszczenia związane z bezumownym korzystaniem z nieruchomości przedawniają się po 6 latach. Oznacza to, że właściciel powinien działać bez zbędnej zwłoki. Istnieje jednak możliwość przerwania biegu przedawnienia, np. poprzez:
- złożenie pozwu,
- skierowanie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej.
Po takim działaniu termin przedawnienia rozpoczyna się na nowo, co daje właścicielowi dodatkowy czas na podjęcie kroków prawnych.
Plan zagospodarowania przestrzennego – wpływ infrastruktury na możliwości działki
Strefy ochronne wokół linii energetycznych decydują o tym, jak właściciel może wykorzystać swoją działkę. Ograniczenia te znajdują odzwierciedlenie w miejscowych planach zagospodarowania, które mogą zakazywać:
- budowy domów w określonych odległościach,
- sadzenia wysokich drzew,
- prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Takie ograniczenia obniżają wartość działki, co przekłada się na wysokość odszkodowania.
Jak ustala się wysokość odszkodowania – znaczenie opinii rzeczoznawcy
Wyceny odszkodowania dokonuje rzeczoznawca majątkowy. Analizuje on:
- aktualną wartość rynkową gruntu,
- linię przesyłową i jej parametry,
- powierzchnię działki wyłączonej z użytkowania,
- wpływ infrastruktury na atrakcyjność inwestycyjną.
Kwoty odszkodowań często wynoszą od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Im większe ograniczenia w użytkowaniu, tym wyższa kwota należna właścicielowi.
Jak uzyskać odszkodowanie – szczegółowy plan krok po kroku
- Zweryfikuj dokumenty – sprawdź księgę wieczystą i plan zagospodarowania.
- Ustal operatora sieci – informacje znajdziesz na fakturze lub w rejestrach.
- Zbierz dowody – fotografie, mapy, decyzje administracyjne.
- Wyślij wezwanie do zapłaty, wskazując podstawę roszczenia.
- Zamów wycenę rzeczoznawcy, aby określić realną wartość roszczenia.
- Rozważ negocjacje, ponieważ część przedsiębiorstw dąży do ugód.
- Wnieś pozew, jeśli ugoda nie zostanie zawarta.
Skuteczność roszczenia zależy od tego, czy przedsiębiorstwo energetyczne potrafi wykazać legalny tytuł do zajęcia nieruchomości. Gdy takiego tytułu nie ma, właściciel może dochodzić wynagrodzenia, a prawo stoi po jego stronie.
Komentarze (0)