Uwaga Majówka! Kontrole w lasach, mandat nawet za grilla

Na obszarze całej Polski obowiązuje obecnie trzeci – najwyższy – poziom zagrożenia pożarowego w lasach. To oznacza, że każde źródło ognia, nawet iskra z grilla czy papierosa, może doprowadzić do pożaru. Jak informują leśnicy: „Wilgotność ściółki w lasach bywa obecnie niższa niż kartki papieru”.

W praktyce oznacza to, że wystarczy niedokładnie zgaszone ognisko, niedopałek wyrzucony na ziemię czy nieostrożne grillowanie, by ogień rozprzestrzenił się w błyskawicznym tempie. Szczególnie niebezpieczne są silne wiatry, które potęgują ryzyko. Warunki są na tyle trudne, że jakiekolwiek użycie ognia poza miejscem do tego przeznaczonym stanowi realne zagrożenie życia i zdrowia ludzi oraz ogromnych strat w środowisku naturalnym.

Grille jednorazowe – wygoda, która może kosztować las

W ostatnich latach dużą popularnością cieszą się grille jednorazowe – lekkie, poręczne i tanie. Niestety, są one także jednymi z najczęstszych przyczyn pożarów. Wystarczy postawić je bezpośrednio na ściółce, by po zakończeniu grillowania żar nadal tlił się w ziemi, co w suchych warunkach prowadzi do zaprószenia ognia.

Tomasz Maćkowiak z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu przypomina jednoznacznie: „W lesie można palić ognisko, ale tylko w miejscu do tego wyznaczonym, z urządzeniem do rozpalania, otoczonym kręgiem kamieni”. Niestety, jak dodaje: „Wciąż wiele osób rozpala grille na jednorazowych tackach, co bardzo często kończy się pożarem”.

Akcja „Majówka 25” – wspólne działania straży leśnej i policji

W odpowiedzi na rosnące zagrożenie oraz dane wskazujące na wzrost liczby pożarów, Lasy Państwowe oraz Policja rozpoczęły wspólną akcję pod nazwą „Majówka 25”. Prowadzona jest ona od 29 kwietnia do 9 maja i obejmuje cały kraj.

W tym okresie patrole straży leśnej i policji intensyfikują działania w lasach oraz w ich otoczeniu – do 100 metrów od ich granic. Funkcjonariusze mają za zadanie nie tylko kontrolować przestrzeganie zakazów dotyczących użycia ognia, ale także edukować społeczeństwo w zakresie odpowiedzialnego korzystania z terenów zielonych. Patrole są prowadzone pieszo, konno, na rowerach oraz z wykorzystaniem dronów.

Nie ma więc możliwości, by w trakcie majówki ukryć się z grillem lub ogniskiem w ustronnej części lasu. Jeśli zostanie ono rozpalone niezgodnie z przepisami – mandat jest tylko najłagodniejszą z możliwych konsekwencji.

Dane mówią same za siebie – pożarów jest znacznie więcej

Statystyki publikowane przez Regionalne Dyrekcje Lasów Państwowych nie pozostawiają wątpliwości. W marcu 2025 roku w samym tylko obszarze RDLP w Poznaniu odnotowano trzykrotnie więcej pożarów niż w marcu 2024 roku. Kwiecień przyniósł dalszy wzrost liczby interwencji związanych z ogniem.

Leśnicy i strażacy wskazują, że główną przyczyną tego stanu rzeczy jest niska wilgotność ściółki, susza oraz nieodpowiedzialne zachowania odwiedzających. W takich warunkach nawet niewielki płomień może w kilka minut przerodzić się w katastrofę.

Mandat za ognisko? Tak, ale to nie jedyne ryzyko

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że rozpalenie ognia w lesie lub w odległości do 100 metrów od jego granicy – jeśli nie jest to miejsce wyznaczone przez leśników – jest wykroczeniem. Grozi za to mandat do 500 zł. Jednak w przypadku, gdy nieostrożność doprowadzi do powstania pożaru, sytuacja staje się o wiele poważniejsza.

Wówczas wchodzi w grę odpowiedzialność karna. Zgodnie z przepisami art. 163 Kodeksu karnego: „Za spowodowanie pożaru lasu grozi kara do 10 lat pozbawienia wolności”. To już nie kwestia grzywny, lecz przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu publicznemu. Skutki mogą obejmować także odpowiedzialność finansową – za akcję gaśniczą i straty w środowisku.

Lasy w Polsce – ogromna powierzchnia, wspólna odpowiedzialność

Polska może poszczycić się jednym z najwyższych odsetków powierzchni leśnych w Europie. Lasy zajmują ponad 9,2 miliona hektarów, co stanowi blisko 30% powierzchni kraju. To miejsce życia niezliczonych gatunków roślin i zwierząt, a także przestrzeń wypoczynku i regeneracji dla milionów ludzi.

Dlatego Lasy Państwowe regularnie apelują o troskę i rozwagę. Jak przypominają leśnicy: „Las nie obroni się sam”. To my, jako użytkownicy terenów zielonych, jesteśmy pierwszą linią ochrony – poprzez odpowiedzialne zachowanie, zgłaszanie zagrożeń i przestrzeganie przepisów.

Jak uniknąć mandatu i nie doprowadzić do tragedii?

Aby zapewnić sobie i innym bezpieczny wypoczynek, należy przestrzegać kilku kluczowych zasad:

• Nigdy nie rozpalaj ogniska poza miejscami oficjalnie wyznaczonymi przez nadleśnictwo;
• Zrezygnuj z grilli jednorazowych, które są trudne do kontrolowania i stwarzają ryzyko pożaru;
• Nie pal papierosów podczas spacerów w lesie – nawet mała iskra może wywołać pożar;
• Po zakończeniu grillowania lub ogniska, upewnij się, że żar został dokładnie wygaszony;
• W razie zauważenia dymu, ognia lub nieodpowiedzialnego zachowania – natychmiast poinformuj odpowiednie służby.

Przestrzeganie tych prostych zasad nie tylko ochroni przyrodę, ale również zapobiegnie surowym konsekwencjom prawnym.