Zabytki w gminie Kutno: znasz je wszystkie? Najstarszy ma 450 lat [ZDJĘCIA]

Zgodnie z definicją, zabytkiem nazywamy nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. 

Na terenie gminy Kutno możemy podziwiać aktualnie dziewięć zabytków. Co o nich wiadomo? Poniżej przedstawiamy informacje podane przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kutnowskiej. W galerii zdjęć znajdziecie natomiast fotografie zabytków. 

ZOBACZ RÓWNIEŻ: Kiedy otwarcie KFC w Kutnie? Znamy przybliżony termin [ZDJĘCIA]

Pałac w Byszewie

Wybudowano go na początku XIX w. Jest to murowany, piętrowy, podpiwniczony budynek na planie prostokąta. Od frontu znajduje się ganek z balkonem, a nad nim trójkątny tympanon z okrągłym okienkiem. Od strony ogrodu, na osi budynku znajduje się duży taras. Majątek Byszew rozparcelowano w 1945 r. W tym samym roku w budynku pałacowym działalność rozpoczęła szkoła podstawowa. Po 49 latach, 1 września 1994 r. przeprowadziła się ona do nowo wybudowanego budynku. Pałac wykupili lokatorzy i podzielili na mieszkania.

Cmentarz we Frankach

Franki to wieś holenderska założona przed 1796 r. Wtedy zapewne też powstał tam i cmentarz. Cmentarz we Frankach Wroczyńskich położony jest na zachód od głównej drogi biegnącej przez wieś, tuż za jednym z gospodarstw. Jest zaśmiecony i zarośnięty. Na cmentarzu zachował się tylko jeden pomnik, mający formę okazałego, nieoszlifowanego kamienia z wbitym żeliwnym krzyżem. 

Zespół dworsko-folwarczny w Głogowcu

Usytuowany jest w zachodniej części wsi, w bezpośrednim sąsiedztwie terenu kościelnego, od którego oddzielony jest ogrodem parafialnym. Zajmuje on powierzchnię 5,3 ha, zbliżoną w zarysie do kwadratu. Sam park z podjazdem zajmuje 3,15 ha, z czego 1,1 ha to wody. Obecny dwór w Głogowcu wybudowano prawdopodobnie w latach 1881-1900. Posiada on cechy podmiejskiej willi letniskowej. 

We wnętrzu dworu do dnia dzisiejszego zachowała się drewniana klatka schodowa oraz sztukateria w jednym z pokoi. Układ wnętrz przebudowany po 1945 r. Przed dworem znajduje się owalny podjazd obsadzony jesionami i lipami. Park otoczony jest murem z kamienia polnego łupanego, w którym od strony południowej usytuowana jest brama wjazdowa.

Park dworski w stylu krajobrazowo-naturalistycznym został założony w końcu XIX w. Znajduje się w nim bardzo ciekawy drzewostan z dużą ilością okazałych topól białych, iglicznią trójcierniową, jesionem wyniosłym, orzechem europejskim, topolą późną i wiązami. Na terenie parku znajdują się cztery drzewa pomnikowe. Spośród nich na uwagę najbardziej zasługuje 600-letni platan klonolistny – najcenniejszy spośród egzotycznych drzew w powiecie kutnowskim. Jest to najstarsze drzewo z tego gatunku na kontynencie europejskim. Według dokumentacji Starostwa Powiatowego w Kutnie wykonanej w 1999 r., jego wysokość wynosi 25 metrów, zaś obwód pnia na wysokości 130 cm – 890 cm. 

Kościół w Głogowcu

To świątynia jednonawowa, orientowana. Z zewnątrz mury wsparte są skarpami. Szczyty prezbiterium, nawy i zakrystii rozczłonkowano płycinami i ozdobiono sterczynami. W szczycie babińca umieszczono zegar słoneczny, a nad renesansowym portalem kartusz z herbem rodu Głogowskich – Grzymałą i rokiem „1573”, czyli rokiem, w którym zakończono rozbudowę świątyni.

Najcenniejszymi zabytkami wewnątrz świątyni, poza renesansowym nagrobkiem Jana Głogowskiego, są obraz Matki Boskiej Głogowieckiej, a także ołtarze z XVII-XVIII w., drewniany chór i organy z 1829 r. Obok kościoła znajduje się mogiła powstańców z 1863 r., budynek plebanii z przełomu XVIII/XIX w., oraz Droga Krzyżowa składająca się z rzeźb najwybitniejszych kutnowskich rzeźbiarzy: Tadeusza Kacalaka, Antoniego Kamińskiego i Andrzeja Wojtczaka.

 Dwór w Kalinowej

Wybudowano goprawdopodobnie w poł. XIX w. Jest to murowany budynek w stylu klasycystycznym na fundamentach z cegły i kamienia polnego. Miał 11 pokoi, 2 łazienki, ubikację i był całkowicie skanalizowany. W suterenie mieściła się kuchnia i 2 spiżarnie. Obecnie ruiny dworu otaczają resztki parku w stylu krajobrazowym, który został założony w poł. XIX w.

Późnoklasycystyczny dwór w Leszczynku

Powstał w połowie XIX w. Jest to parterowy, podpiwniczony budynek, murowany z cegły, na planie wydłużonego prostokąta, otynkowany i boniowany, z mieszkalnym poddaszem. Pod koniec XIX w. dwór rozbudowano od strony północnej o parterowe, podpiwniczone skrzydło boczne z poddaszem, przykryte dachem naczółkowym. Przed dworem znajdował się rozległy dziedziniec z owalnym podjazdem, a po jego północnej stronie wzniesiono oficynę mieszkalną i zabudowania gospodarcze.

W 1918 r. wzdłuż południowej granicy parku przy szosie wzniesiono mur z kamienia polnego. Na terenie parku zachowały się liczne okazy starodrzewu m.in. lipy, graby, klony. Do najcenniejszych należy pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie pnia 520 cm. Jeszcze do niedawna część dworu była zamieszkała, w części okoliczna młodzież urządziła siłownię. Od 2018 r. zespół dworsko-parkowy w Leszczynku poddany był rewitalizacji. W odrestaurowanym zespole swoją siedzibę mają obecnie Centrum Kultury Gminy Kutno (do 2020 r. Ośrodek Kultury Gminy Kutno) oraz Gminna Biblioteka Publiczna.

Pałac w Lesznie

Został wybudowany ok. 1915 r. Jest to piętrowy budynek, nakryty czterospadowym dachem. Od frontu znajduje się klasycystyczny portyk z czterema jońskimi kolumnami zwieńczonymi tympanonem, nakrytym dwuspadowym dachem. Od strony ogrodowej znajduje się ryzalit, a obok niego, pomiędzy nim a skrzydłem bocznym taras ze schodkami na osi. Z prawej strony budynku mieści się boczne wejście do pałacu, z kolei z lewej ganek z tarasem na piętrze, wsparty na czterech doryckich kolumnach. Pałac otoczony jest rozległym parkiem krajobrazowym założonym na przełomie XIX i XX w. Obecnie od Agencji Rynku Rolnego dzierżawi go osoba prywatna.

Pałac w Malinie

Obecny okazały pałac w stylu renesansu francuskiego wybudowany został przez Naftala Majznera w latach 80. XIX w. Jest to budynek murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie wydłużonego prostokąta, czteropiętrowy, podpiwniczony, o poddaszu przykrytym dachem czterospadowym nad korpusem głównym, a dwuspadowym nad skrzydłem bocznym.

Pałac otacza park w stylu krajobrazowym, założony w XIX w. Wśród drzewostanu do najcenniejszych należą: dąb szypułkowy formy piramidalnej, głóg jednoszyjkowy w formie drzewiastej, jesion amerykański, jesion wyniosły, pendula, klon Szwedlera, świerk kłujący, świerk pospolity i żywotnik wschodni. W 2020 r. pałac zmienił właściciela.

Dwór w Nowej Wsi

Niszczejący bezstylowy, piętrowy, murowany dwór z dwuspadowym dachem jest własnością prywatną i znajdują się w nim mieszkania lokatorskie. Obok budynku zachowały się resztki parku.

W 1803 r. Nową Wieś kupił podczaszy inowrocławski Tomasz Górski. Po jego śmierci w 1818 r. majątek został podzielony między dzieci. Nowa Wieś przypadła Franciszkowi Górskiemu. W 1867 r. majątek odziedziczył jego syn Franciszek Ksawery Lucjan Górski. Od 1880 r. Nowa Wieś należała do dr med. Józefa Handelsmana. Po pięciu latach wyjechał on do Warszawy, a na licytacji majątek kupił Maurycy Mamrot. Kolejna zmiana właściciela nastąpiła w 1888 r. kiedy Nową Wieś od Ernestyny Mamrot kupił Stanisław Wodzyński. W 1919 r. zadłużony majątek zakupił Alfred J. Koch. Nie spłacił on jednak długów i w 1924 r. komornik zajął nieruchomość. Rok później Nową Wieś w dzierżawę wziął Fryderyk Ganter, który potem kupił ją na licytacji. W 1946 r. majątek przeszedł na rzecz Skarbu Państwa.