Staw kolanowy rehabilitacja – kiedy należy się jej podjąć?
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów ze strony stawu kolanowego, które będą się powtarzać lub mieć charakter przewlekły, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Już na podstawie wywiadu lekarskiego można wiele wywnioskować, a do postawienia prawidłowej diagnozy posłużą wyniki wykonanych badań. Sygnałem alarmowym jest utrzymująca się opuchlizna i uczucie ciepła stawu kolanowego. Niepokojącym symptomem będzie też pojawianie się nagłego i silnego bólu, który utrzymuje się nieprzerwanie przez dłuższy okres czasu. Specjalistę należy odwiedzić, jeśli nasz staw kolanowy został z jakiegoś powodu zablokowany czy przykurczony. Podobnie będzie z zasinieniem czy uczuciem zimnej kończyny. Może to świadczyć o nieprawidłowym krążeniu krwi w kończynie, czyli niedopływaniu do komórek odpowiedniej ilości krwi z tlenem i składnikami pokarmowymi. Jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, która wymaga natychmiastowej interwencji. Problemów ze stawem kolanowym nie wolno bagatelizować, ale nawet profilaktycznie zgłosić się do lekarza, po wystąpieniu jakichkolwiek nieprawidłowości. Zawsze lepiej będzie zapobiegać, niż leczyć. Niepozorne objawy mogą wskazywać na poważne dolegliwości i schorzenia. Zaniedbanie tej kwestii przełoży się na ich rozwój i nasilenie oraz na wydłużenie procesu leczenia. Nie mówiąc już o ryzyku niepełnosprawności. Im szybsze będzie zdiagnozowanie problemu i rozpoczęcie odpowiedniej fizjoterapii, tym prędzej uda się pozbyć dolegliwości, po czym powrócić do zdrowia i normalnego funkcjonowania.
Rehabilitacja stawu kolanowego powinna rozpocząć się możliwie jak najwcześniej, gdy tylko pozwoli na to stan zdrowia pacjenta. Zasada jest tak, że im nastąpi to wcześniej, tym lepiej i szybciej będzie można odzyskać sprawność ruchową. Ruch jest kluczowym elementem do aktywowania mięśni/wiązadeł/ścięgien, pobudzenia ich do pracy i regeneracji. Bez niego nie ma mowy o prawidłowym mikrokrążeniu i przepływie limfy. Rehabilitacja uszkodzonego stawu skokowego warto w marę możliwości rozpocząć już w domu, nawet jeśli noga będzie unieruchomiona. Można wtedy zastosować ćwiczenia izometryczne, czyli polegające na napinaniu mięśni znajdujących się nad kolanem. Jeśli ćwiczenia będą wykonywane poprawnie technicznie, pacjent nie musi obawiać się wystąpienia dolegliwości bólowych. Wczesna rehabilitacja zmniejsza ryzyko zanikania mięśni, czyli przeciwdziała ich osłabieniu. Po zdjęciu unieruchomienia z nogi można przystąpić do bardziej zaawansowanych i intensywniejszych ćwiczeń. Oczywiście należy dobrać je do indywidualnych możliwości i stanu pacjenta. Z wysiłkiem fizycznym nie można przesadzić, gdyż uzyskamy efekt odwrotny od zamierzonego. Proste, ale regularnie i prawidłowo wykonywane ćwiczenia przyniosą relatywnie szybko pożądane rezultaty.
Systematyczność to podstawa
Rehabilitacja zmienionego chorobowo czy uszkodzonego stawu kolanowego musi trwać wystarczająco długo, aby uzyskać pożądane efekty. Jeśli będzie zbyt krótka lub dojdzie do jakiegoś zaniedbania, trzeba liczyć się z wystąpieniem mniej lub bardziej poważnych konsekwencji. Może dojść do pogorszenia kondycji i dalszego rozwoju choroby. Przerwanie rehabilitacji i leczenia zwiększa ryzyko powstania trwałych zmian zwyrodnieniowych, nasilenia bólu i ograniczenia sprawności ruchowej. Najważniejsza jest cierpliwość, wytrwałość i systematyczność. Rehabilitacja stawów kolanowych może ciągnąć się przez wiele miesięcy, ale jest niezbędna do tego, aby uchronić się przed poważnymi skutkami ubocznymi. Zaraz po urazie należy też opanować technikę chodzenia o kulach i zakładania ortezy, które będą towarzyszyły pacjentowi przez długi okres czasu. Pierwszym etapem rehabilitacji jest zredukowanie bólu i stanu zapalnego, a potem dąży się do przywrócenia zakresu ruchu. Następnym krokiem będzie wzmocnienie i rozciąganie stawu kolanowego, przywrócenie prawidłowego chodu.
Co może pomóc?
W rehabilitacji stawów kolanowych sięga się po różnego typu metody. Mogą one być stosowane oddzielnie, zamiennie lub razem. Do tych najpopularniejszych zaliczyć można:
• Kinezyterapię,
• Jonoforezę,
• Krioterapię,
• Sonoforezę,
• Prądy interferencyjne,
• Prądy elekromagnetyczne.
Rehabilitacja przy pomocy kinezyterapii polega na gimnastyce zmienionego chorobowo stawu. Ćwiczenia dobierane są do rodzaju uszkodzenia. Mogą odbywać się z obciążeniem czy w wodzie. W celu zredukowania stanu zapalnego i bólu sięga się po prądy interferencyjne. Wysyłane są one przez elektrody przykładane do zmienionego chorobowo obszaru. Do zmniejszania obrzęków i bólu w okolicy stawu służą urządzenia generujące pole elektromagnetyczne o konkretnej częstotliwości. Jonoforeza pozwala na wytworzenie pola elektrycznego, dzięki czemu można przezskórnie zaaplikować medykament. Służą do tego dwie elektrody przykładane do kolana, gdzie w jednej znajduje się lek o konkretnym działaniu. Jet to bardzo skuteczna metoda na nieinwazyjne dostarczenie preparatu bezpośrednio do chorego miejsca. Na podobnej zasadzie działa sonoforeza, gdzie wykorzystywane są ultradźwięki. Terapia ta przeciwdziała dolegliwościom bólowym i stanom zapalnym. Z kolei zabiegi krioterapii polegają na schładzaniu zmienionych chorobowo tkanek, co działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Możliwe jest to dzięki zastosowaniu specjalnego urządzenia z dyszą wytwarzającą azot o bardzo niskiej temperaturze.
Artykuł powstał przy współpracy z firmą R-cito, która zajmuje się rehabilitacją różnych typów urazów.
