Właściwość miejscowa – zasady ogólne i konsekwencje
W 2015 roku wprowadzono dość mocną reformę, dotyczącą właściwości organów skarbowych dla podatników. Zniesiono podział na różne określanie odpowiedniego urzędu skarbowego w zależności od miejsca zamieszkania i miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Obecnie, zgodnie z zasadami ustawy Ordynacja Podatkowa z dnia 29 sierpnia 1997 r. z późniejszymi zmianami (art. 17) zasada ogólna brzmi:
właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania
albo adresu siedziby podatnika.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia z dnia 22 sierpnia 2005 roku z późniejszymi zmianami uszczegóławia:
Właściwość miejscową organów podatkowych w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ustala się według miejsca pobytu osoby fizycznej, jeżeli nie ma ona miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Dodatkowo w zakresie osób prawnych dodaje:
właściwy miejscowo jest organ podatkowy według adresu siedziby wynikającej:
1) z odpowiedniego rejestru lub
2) ze statutu lub umowy, jeżeli adres siedziby nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze.
W przypadku wspólnego opodatkowania z małżonkiem, który posiada inne miejsce zamieszkania, właściwość miejscową należy określić zgodnie z miejscem zamieszkania jednego z małżonków, wskazanego we wspólnym rocznym rozliczeniu.
Przeprowadzka w trakcie roku podatkowego
W praktyce zdarza się, że podatnik przeprowadza się (zmienia miejsce swojego zamieszkania) w trakcie trwania roku podatkowego. Biorąc pod uwagę wyłącznie treść przepisów bez zasad dodatkowych, należałoby więc rozliczyć się częściowo z jednym, a częściowo z drugim urzędem skarbowym. Ustawodawca przewidział jednak takie sytuacje i wskazuje, który (jeden) organ podatkowy będzie właściwy w takich sytuacjach. Zgodnie z ww. Rozporządzeniem Ministerstwa Finansów:
- osoby fizyczne, które zmieniły miejsce zamieszkania
właściwy jest organ podatkowy właściwy według miejsca zamieszkania lub pobytu w ostatnim dniu roku podatkowego, a gdy zamieszkanie lub pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustał przed tym dniem - według ostatniego miejsca zamieszkania lub pobytu na jej terytorium;
osoby prawne, które zmieniły adres siedziby
właściwy jest urząd skarbowy właściwy według adresu siedziby w ostatnim dniu roku podatkowego, za który jest składane zeznanie. Pod warunkiem, że nowy adres siedziby został ujawniony w tym rejestrze do końca roku podatkowego, za który jest składane zeznanie.
Podsumowanie i rekomendacje
Jak widać z powyższego właściwość organu podatkowego może zmieniać się zarówno z powodu przeprowadzek podatnika, jak i zmian w przepisach. Podczas pracy nad deklaracją podatkową, oraz koniecznie przed jej złożeniem należy więc zweryfikować bieżące uregulowania prawne oraz sytuację faktyczną podatnika tak aby odpowiednio określić właściwość miejscową organu podatkowego.