Jak działają hamulce?
Układ hamulcowy odpowiada za zatrzymanie się pojazdu. Poza klockami i tarczami hamulcowymi składa się również z następujących elementów: zacisków hamulcowych, pompy, przewodu ciśnieniowego i elastycznego oraz pedału hamulca. Kiedy kierowca naciska pedał hamulca, pompa zaczyna tłoczyć płyn pod ciśnieniem i tłok umiejscowiony w zacisku dociska klocki do tarczy obracającej się wraz z kołem. Pojazd wytraca swoją prędkość i w końcu się zatrzymuje.
Tarcze hamulcowe
Tarcza hamulcowa to element wykonany z odlewanego metalu, który ma kształt okrągłej stalowej tarczy. Istnieją dwa rodzaje tarcz hamulcowych. Standardowa tarcza hamulcowa przeznaczona jest do samochodów kompaktowych lub pojazdów wyposażonych w silniki o zredukowanej mocy; standardowe tarcze są pozbawione wentylacji. Podwójne tarcze hamulcowe z kolei mają wewnętrzną wentylację. Pomiędzy wewnętrzną a zewnętrzną tarczą są one wyposażone we wloty powietrza, które stale dostarczają powietrza w trakcie jazdy. Dzięki temu tarcze są schładzane, co efektywnie zapobiega przed przegrzaniem się przy hamowaniu w trakcie uzyskania wysokich prędkości.
Tarcze pełnią funkcję części eksploatacyjnej, jest to konieczność ze względu na bezpieczeństwo. To oznacza, że z czasem się zużywają i należy je sprawdzać. Stan tarczy hamulcowej należy sprawdzać pod kątem ich koloru, pęknięć, rowków i szczątkowej grubości.
Klocki hamulcowe
Klocki hamulcowe to element wykonawczy układu hamulcowego. Są zbudowane z dwóch zasadniczych elementów — płytki (stalowej podstawy), na której są umieszczone oznaczenia producenta, data produkcji i inne informacje, oraz z warstwy ciernej, czyli powierzchni roboczej. Pomiędzy stalową podstawą a warstwą cierną znajdują się warstwa łącząca i warstwa izolująco-tłumiąca.
Oprócz tej podstawowej konstrukcji klocki zawierają często dodatkowe elementy, które mają za zadanie jeszcze bardziej polepszyć komfort jazdy. W klockach do samochodów premium często dodawane są elementy tłumiące, czyli folię wyciszającą pomiędzy podstawą klocka z zaciskiem, albo blachę tłumiącą, umieszczoną pomiędzy klockiem a zaciskiem, albo dodatkowo między
materiałem ciernym a podstawą klocka. Ponadto, można również spotkać przeciwciężary (jako dodatek do elementów tłumiących, lub jako oddzielny dodatek). Zadaniem przeciwciężarów jest wyciszenie pracy klocka: mocuje się je do podstawy klocka, podczas hamowania zmieniają częstotliwość drgań klocka.
Wytrzymałość klocków zależy od wielu czynników: od jakości materiału ciernego, współpracy z tarczą hamulcową, stanu tarczy hamulcowej i sposobu jazdy.
Jak zadbać o hamulce?
O hamulce można zacząć dbać już podczas codziennej jazdy. Nie należy rozpędzać się i następnie gwałtownie hamować (jeden z ulubionych popisów młodszych kierowców), ma to negatywny wpływ na cały układ hamulcowy. Warto hamować silnikiem, ponieważ silnik lepiej odprowadza ciepło. To sprawia również, że elementy układu hamulcowego wolniej się zużywają i paliwo się wolniej spala.
Jak rozpoznać usterki klocków i tarczy hamulcowych
Kierowca powinien regularnie sprawdzać i jeśli potrzebne, wymieniać klocki i tarcze hamulcowe. Okresowy przegląd powinno się robić co 15 tysięcy kilometrów. Głównym objawem zużycia klocków będzie oczywiście niska skuteczność hamowania. Oprócz tego kierowca może odczuć ściąganie podczas hamowania i hałas podczas jazdy i hamowania. Niektóre samochody mają wbudowane elektroniczne czujniki grubość, które ostrzegają o zbyt małej grubości warstwy ciernej — zazwyczaj jest to mniej niż 3 mm. Czujniki mogą również ostrzec o pęknięciu, wykruszeniu lub nierównomiernym zużyciu okładziny ciernej. Należy pamiętać, że klocki i tarcze na siebie oddziałują, więc jeśli mamy problem z klockami, to trzeba skontrolować tarcze.
Przeglądu tarczy najlepiej zrobić u mechanika, trudniej je zbadać samemu „na oko”. Typowe objawy awarii to pisk podczas hamowania, drganie w trakcie jazdy, wydłużona droga hamowania. Tarcze hamulcowe należy wymieniać przy co drugiej wymianie klocków hamulcowych. Warto zainwestować w wysokiej jakości produkty od znanych producentów.
Podsumowanie
Od sprawnego układu hamulcowego zależy bezpieczeństwo na drodze kierowcy i pasażerów, a także innych uczestników ruchu drogowego. Należy dbać o układ hamulcowe i nie czekać z naprawami, może to mieć katastrofalne skutki.
Źródła informacji wykorzystane: