Reforma ochrony zadłużonych jest faktem – co się zmienia?

Przełomowa rola Rzecznika Finansowego

Nowelizacja przepisów znacznie poszerzyła kompetencje Rzecznika Finansowego, który do tej pory działał głównie na linii klient–bank lub klient–ubezpieczyciel. Teraz jego uprawnienia obejmują również konflikty między konsumentami a firmami windykacyjnymi. Dzięki temu osoby zadłużone mogą liczyć na wsparcie nie tylko na etapie kredytowania, ale również po przejęciu długu przez zewnętrzne podmioty.

Jeśli reklamacja złożona przez konsumenta do firmy windykacyjnej nie przyniesie efektu, Rzecznik może wkroczyć do akcji – prowadzić mediację, występować przed sądem, a nawet składać skargi nadzwyczajne. Jak dotąd, taka ochrona była zarezerwowana tylko dla relacji z instytucjami finansowymi o klasycznym profilu.

Firmy windykacyjne pod lupą

Nowe regulacje zobowiązują nabywców wierzytelności do powierzenia obsługi przejętych długów wyznaczonej firmie o odpowiednich kwalifikacjach. Co więcej, wszystkie zaangażowane podmioty – również te, którym przekazane zostaną poszczególne zadania – muszą posiadać stosowne licencje i są objęte nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

Przepisy precyzują również standardy, według których ma być prowadzona działalność windykacyjna. Zakazane jest stosowanie jakichkolwiek działań wprowadzających w błąd czy naruszających godność dłużnika. Komunikacja z konsumentem ma być przejrzysta i zgodna z przepisami prawa, a wszelkie formy nękania są nieakceptowalne.

Równe prawa po sprzedaży długu

Dotąd sprzedaż długu firmie windykacyjnej oznaczała, że kredytobiorca tracił dostęp do instytucjonalnych narzędzi obrony swoich praw. Po zmianach prawnych sytuacja ulega poprawie – nawet jeśli zobowiązanie zostało przekazane dalej, konsument nie zostaje sam. Może w dalszym ciągu korzystać z pełnego wsparcia Rzecznika Finansowego.

To oznacza równe traktowanie zadłużonych niezależnie od etapu, na jakim znajduje się ich zobowiązanie. Taki jednolity standard ma służyć wyrównaniu szans w starciu z profesjonalnymi strukturami zajmującymi się odzyskiwaniem należności.

Informacja i przejrzystość jako fundament

Transparentność to słowo-klucz w nowych regulacjach. Windykatorzy są zobowiązani do informowania klientów o każdym istotnym elemencie procesu: kto przejął dług, gdzie można złożyć reklamację, jak zgłaszać zastrzeżenia do sposobu prowadzenia sprawy.

Aby ułatwić korzystanie z tych uprawnień, Rzecznik Finansowy udostępnił na swojej stronie zestaw formularzy umożliwiających zgłoszenie skargi lub wniosku o interwencję. To szczególnie ważne w kontekście osób starszych lub słabiej zaznajomionych z mechanizmami rynku finansowego.

Szeroka pomoc nie tylko w sprawach kredytowych

Warto dodać, że kompetencje Rzecznika Finansowego nie ograniczają się wyłącznie do spraw związanych z kredytami. Konsument może liczyć na jego wsparcie także w konfliktach dotyczących:

• ubezpieczeń,
• produktów emerytalnych,
• usług bankowych,
• instrumentów rynku kapitałowego.

W zależności od sytuacji Rzecznik może nie tylko prowadzić mediacje, ale także aktywnie uczestniczyć w postępowaniach sądowych jako strona wspierająca interes publiczny.

Monitoring i możliwe dalsze zmiany

Ministerstwo Finansów zapowiada, że będzie uważnie śledzić efekty działania nowych przepisów. Jeżeli w praktyce okaże się, że pewne aspekty wymagają doprecyzowania, możliwe są kolejne korekty ustawy. Szczególną uwagę poświęcono skuteczności przepisów w eliminowaniu nadużyć oraz etyce działania podmiotów windykacyjnych.

Nowe rozwiązania nie zastępują funkcjonujących już narzędzi, takich jak wakacje kredytowe. Zmiany te mają inny cel – skoncentrowane są na budowie bezpieczniejszego, bardziej transparentnego środowiska dla osób, które z różnych przyczyn utraciły płynność finansową.

Zmiana, która daje nadzieję

Eksperci oceniają, że obecna reforma może zredefiniować sposób, w jaki traktowani są dłużnicy w Polsce. „Nowelizacja ustawy wprowadza bardziej zrównoważony system, w którym kredytobiorcy nie są pozostawieni sami sobie w starciu z profesjonalnymi podmiotami specjalizującymi się w odzyskiwaniu należności”. Taka zmiana może dać szansę tysiącom obywateli na odzyskanie kontroli nad swoim życiem.