Perła woj. łódzkiego
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Białej to miejsce, które zrodziło się z fundacji sędziego łęczyckiego Wilkanowskiego. Drewniany budynek powstał w drugiej połowie XVIII wieku. Wzniesiony w konstrukcji zrębowej, oszalowany i kryty gontem, zachował do dziś charakterystyczny dla epoki urok drewnianej architektury sakralnej. Jego skromna bryła, z prezbiterium zwróconym na północ, doskonale wpisuje się w krajobraz okolicznych pól i lasów.
Wnętrze świątyni zachwyca prostotą i ciepłem naturalnego drewna. Nawa główna i prezbiterium mają sklepienie kolebkowe, a przestrzeń kościoła dzielą trzy nawy wsparte na masywnych słupach. W ołtarzu głównym oraz dwóch bocznych odnaleźć można wczesnobarokowe formy pochodzące z XVII wieku — prawdziwe perły dawnego rzemiosła snycerskiego. Ambona, choć wykonana w późniejszym okresie, zdobiona jest rokokowym baldachimem, który dodaje wnętrzu lekkości.
Kościół przeszedł gruntowną restaurację i powiększenie w 1938 roku, co pozwoliło mu stać się nową parafią erygowaną rok wcześniej przez biskupa Wincentego Tymienieckiego. W 1939 roku okolica znalazła się w centrum dramatycznych wydarzeń wojennych. W ramach bitwy nad Bzurą, życie straciło wielu mieszkańców Białej, w tym ówczesny proboszcz, ksiądz Leon Lipiński. Dziś przypomina o tym obelisk stojący obok kościoła — milczące świadectwo tamtych dni.
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Białej jest jednym z najlepiej zachowanych przykładów drewnianego budownictwa sakralnego w regionie łódzkim. Jego konstrukcja, mimo upływu lat, wciąż pozostaje stabilna i oryginalna.
Tuż obok kościoła stoi drewniana dzwonnica – również zabytkowa, wpisana do rejestru zabytków razem ze świątynią. Oba obiekty zostały oficjalnie objęte ochroną konserwatorską w 1947 roku, a następnie ponownie w 1967 roku. Dzięki temu, mimo upływu czasu i niełatwych warunków, zachowały swój pierwotny charakter i autentyczność.
Mimo że kościół ma ponad 250 lat, nie jest muzeum. Funkcjonuje jako aktywna parafia, gromadząca wiernych od momentu powstania w 1927 roku. Wnętrze ozdabiają m.in. stare organy i chrzcielnica.
W 2025 roku parafia otrzymała dofinansowanie w wysokości 110 000 zł z programu „Łódzkie dla zabytków” na renowację stolarki drzwiowej.
Dzięki wsparciu dotacyjnemu i pracy konserwatorów wnętrze nadal zachowuje barokowe ołtaże, ambonę z baldachimem i inne wartościowe elementy.
Dziś, gdy coraz trudniej o zachowane w oryginale drewniane kościoły, świątynia w Białej staje się cennym świadectwem nie tylko religijności, ale też dawnej sztuki budowlanej. Odwiedzając ją, można niemal poczuć zapach drewna, usłyszeć skrzypienie starych desek i wyobrazić sobie modlitwy, które przez stulecia wypełniały to wnętrze.
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła to nie tyle pamiątka przeszłości, ile znak ciągłości — łączy historię z teraźniejszością i pokazuje, że o zabytki można dbać z sercem, nie zatrzymując ich w czasie.
Komentarze (0)