Za nami 162. rocznica powstania
Miniony tydzień skłonił do refleksji wiele osób. A to wszystko za sprawą 162. rocznicy wybuchu powstania styczniowego, jednego z najważniejszych wydarzeń w historii Polski.
Powstanie, które miało miejsce w latach 1863-1864, było monumentalnym zrywem narodu polskiego przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Ogłoszone Manifestem z 22 stycznia 1863 roku przez Tymczasowy Rząd Narodowy, stało się symbolem dążenia do wolności i niepodległości.
Z perspektywy historycznej, powstanie styczniowe było największym i najdłużej trwającym polskim zrywem narodowym, w którym wzięło udział około 200 tysięcy osób. Choć spotkało się z poparciem międzynarodowej opinii publicznej, jego charakter wojny partyzanckiej niósł ze sobą ogromne wyzwania.
Stoczono około 1200 bitew i potyczek, jednak mimo początkowych sukcesów, ostatecznie zakończyło się klęską powstańców. W wyniku walk zginęło od 10 do 20 tysięcy osób, Wielu powstańców spotkał tragiczny los więzienia, katorgi czy zesłania na Syberię.
Po upadku powstania, Polska znalazła się w stanie głębokiej żałoby narodowej. Zlikwidowanie autonomii Królestwa Polskiego, rusyfikacja oraz represje wobec wspierających powstanie miast, miały na zawsze zmienić oblicze kraju.
Mimo tych tragicznych konsekwencji, powstanie styczniowe osiągnęło część swoich celów długofalowych. Pamięć o bohaterach tego zrywu ożywiała nastroje patriotyczne w kolejnych dekadach, co w końcu przyczyniło się do odzyskania niepodległości w 1918 roku.
Walki na terenach powiatu kutnowskiego
Warto również przypomnieć, że powstanie styczniowe dotknęło także regiony, takie jak nasz powiat kutnowski. Na ziemi kutnowskiej walki miały miejsce już w noc wybuchu powstania. 22 stycznia 1863 roku powstańcy zdobyli Żychlin, jednak już następnego dnia zostali z niego wyparci przez Rosjan. W kolejnych dniach miały miejsce istotne bitwy, m.in. pod Kutnem, Dobrzelinem i Krośniewicami.
Według wspomnień Józefa Kajetana Janowskiego, zamieszczonych w kilkustronicowej ulotce "Powstanie styczniowe w kutnowskim" w Kutnie zorganizowano lokalne siły powstańcze. Ówczesny powstańczy naczelnik miasta i powiatu Jozef Żegliński liczył, że z samego Kutna jak i wsi okolicznych może stanąć do boju około 100 ludzi. Szóstego października 1862 zapowiedziano pobór do wojska także na naszym terenie.
Mimo trudności, miejscowe społeczeństwo zaangażowało się w ruch patriotyczny, a walki na terenie powiatu kutnowskiego trwały bardzo długo. Wiele z potyczek, takich jak te pod Kutnem czy Żychlinem, zakończyło się sukcesem powstańców, mimo że sytuacja na froncie była trudna.
Atak na Żychlin i Rząd Tymczasowy
Noc z 22 na 23 stycznia rozpoczęła się od ataku powstańców na Żychlin, gdzie udało się im wyprzeć z miasta pluton piechoty rosyjskiej pod dowództwem porucznika Iwanowa. Oddział powstańczy, składający się z około 350 żołnierzy (200 piechoty i 150 kawalerii), wykazał dużą determinację, jednak już następnego dnia Żychlin został odbity przez rosyjskie siły.
czytaj także: Imponująca zbiórka WOŚP. Sztab podliczył pieniądze z wszystkich puszek
W dniu wybuchu powstania do Kutna przybyli przedstawiciele Tymczasowego Rządu Narodowego. Ich obecność niewąpliwie miała kluczowe znaczenie dla morali powstańców, jednak już 27 stycznia, z powodu niepowodzenia ataku na Płock, rząd opuścił miasto. Warto zauważyć, że Kutno nie miało sprzyjających warunków do prowadzenia działań wojennych w porównaniu do innych regionów, jednak zaangażowanie lokalnego społeczeństwa w ruch patriotyczny było ogromne.
Drogi pobyt Rządu Narodowego w Kutnie wiązał się z przekroczeniem granicy 17 lutego 1863 roku przez generała Ludwika Mierosławskiego wyznaczonego na dyrektora powstania. Członkowie Rządu Narodowego wyjechali mu na spotkanie by przekazać władzę i od 18 do 22 lutego 1863 roku przebywali w Kutnie. Do spotkania jednak nie doszło z powodu klęski pod Krzywosądzem.
Letnie bitwy i potyczki
W lecie 1863 roku miały miejsce kolejne ważne potyczki w regionie, w tym bitwy pod Kutnem, Kterami, Dobrzelinem, Krośniewicami oraz Oporowem. 1 lipca 1863 roku pod Kutnem rozbita została nieokreślona grupa kozaków, a 13 lipca kawaleria dowodzona przez Edmunda Taczanowskiego zadała cios rosyjskiemu oddziałowi, w którym poległ pułkownik carski. 18 sierpnia tego samego roku powstańcy stoczyli walkę z kozakami, odnosząc sukcesy bez ponoszenia strat.
Walki na Ziemi Kutnowskiej obejmowały także starcia na trasach kolejowych. Już 23 stycznia oddział powstańczy stoczył potyczkę na stacji kolejowej w Pniewie z żołnierzami rosyjskimi. Kolejne starcia miały miejsce na linii kolejowej między Ostrowami a Kowalem 15 kwietnia, jednak powstańcy nie byli w stanie zdominować odcinka kolejowego, mimo licznych prób, ponieważ wojska rosyjskie skutecznie broniły tych linii.
Zakończenie walk i represje
Mimo determinacji i zaangażowania powstańców, sytuacja na froncie była trudna. Już 28 stycznia zapadły surowe wyroki na uczestników powstania, w tym na burmistrza Żychlina, Stanisława Tańskiego, skazanego na śmierć. Powstanie Styczniowe, mimo wszelkich wysiłków, zakończyło się klęską, a jego represje miały tragiczne konsekwencje dla polskiego społeczeństwa.
Ziemia Kutnowska, choć może nie była jednym z najważniejszych teatrów działań powstańczych, odgrywała istotną rolę w narodowej walce o niepodległość. Wydarzenia z 1863 roku pozostają ważnym elementem lokalnej historii, przypominając o heroizmie i determinacji Polaków w dążeniu do wolności.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.