Od września 2019 roku osoby niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą składać wnioski o świadczenia uzupełniające, czyli tzw. 500 plus dla niesamodzielnych. Do końca 2020 r. wszystkie instytucje uprawnione do jego wypłaty przyjęły ponad 931 tys. wniosków o to świadczenie. Ponad 645 tys. takich wniosków trafiło do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w tym ponad 39 tys. w województwie łódzkim.
Świadczenie to jest przeznaczone dla osób, które ukończyły 18 lat, mieszkają na terytorium Polski i są niezdolne do samodzielnej egzystencji. Prawo do świadczenia „500 plus dla niesamodzielnych” zależy również od łącznej wysokości przysługujących świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych – informuje Monika Kiełczyńska, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa łódzkiego.
Od marca tego roku łączna wysokość dotychczasowych świadczeń finansowanych ze środków publicznych nie może przekraczać 1772,08 zł brutto.
Przy badaniu wysokości świadczeń decydujących o przyznaniu i kwocie świadczenia uzupełniającego nie są wliczane dodatki i świadczenia wypłacane na podstawie przepisów szczególnych, a więc np. dodatek i zasiłek pielęgnacyjny, dodatek dla sieroty zupełnej, dodatek kombatancki czy też ryczałt energetyczny. Nie są wliczane także świadczenia o charakterze jednorazowym, np. zasiłki socjalne lub zasiłek pogrzebowy. Do dochodu nie uwzględnia się również renty rodzinnej przyznanej po zmarłym rodzicu osobom, które stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w czasie nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
Należy pamiętać jednak o tym, że nie zawsze świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości 500 zł. Świadczenie w pełnej kwocie jest wypłacane tylko wtedy, gdy suma świadczeń ze środków publicznych nie przekracza 1272,08 zł brutto. Przy wypłacie świadczenia obowiązuje zasada złotówka za złotówkę – wysokość świadczenia stanowi różnicę między kwotą ustalonego progu dochodowego 1772,08 zł brutto a łączną kwotą przysługujących świadczeń finansowanych ze środków publicznych, przy czym świadczenie uzupełniające nie może być wyższe niż 500 zł.
Zmiana progu dochodowego nie oznacza, że osoby pobierające świadczenie muszą na nowo złożyć wniosek. Wniosek należy złożyć, jeśli upłynął okres, na który została orzeczona niezdolność do samodzielnej egzystencji lub jeśli nowy próg dochodowy obecnie pozwala na uzyskanie świadczenia.
Aby otrzymać świadczenie uzupełniające, należy przede wszystkim złożyć wniosek – formularz ESUN. Może to zrobić sam zainteresowany lub jego przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik bądź opiekun faktyczny. Formularz wniosku i druk zaświadczenia o stanie zdrowia można pobrać ze strony internetowej www.zus.pl, jest on dostępny także w każdej placówce ZUS.
Do wniosku należy dołączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, chyba że jest ono w posiadaniu ZUS. Osoby, które nie posiadają takiego orzeczenia albo upłynął okres, na który zostało ono wydane, do wniosku powinny dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką się znajdują (druk OL- 9) oraz – jeśli posiadają – dokumentację medyczną i inne zaświadczenia, które mają znaczenie przy orzekaniu o niezdolności do samodzielnej egzystencji (np. karta leczenia szpitalnego, historia choroby, dokumentacja rehabilitacji leczniczej, zawodowej, orzeczenie o niepełnosprawności).
Lekarz orzecznik ZUS na podstawie złożonej dokumentacji medycznej i zaświadczenia o stanie zdrowia oceni czy jest potrzeba wzywania na badanie. Może wydać orzeczenie bez bezpośredniego badania, gdy dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca.