Reforma przewiduje stworzenie wyspecjalizowanych centrów orzeczniczych, które zastąpią dotychczasowe rozproszone komisje w oddziałach ZUS. Celem jest uproszczenie procesu i wyeliminowanie różnic w interpretacji przepisów między regionami.
Dzięki cyfryzacji i centralizacji każda decyzja ma być wydawana szybciej i bardziej przejrzyście. Nowe regulacje zakładają, że czas oczekiwania na orzeczenie nie przekroczy 30 dni. To odpowiedź na wieloletnie skargi obywateli dotyczące długich terminów i biurokratycznych procedur.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada, że celem reformy jest „zwiększenie przejrzystości i jakości orzeczeń”, a także przywrócenie zaufania obywateli do instytucji państwowych.
ZUS zyska większą władzę nad L4
Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzyma nowe narzędzia kontrolne. Urzędnicy będą mogli szczegółowo sprawdzać, czy osoby na zwolnieniu lekarskim rzeczywiście wykorzystują ten czas na leczenie.
ZUS uzyska prawo żądania od lekarzy lub placówek medycznych udostępnienia dokumentacji pacjenta bądź chorego członka jego rodziny. Kontrole będą mogły być prowadzone zarówno w okresie trwania ubezpieczenia, jak i po jego zakończeniu.
Zmiany mają ograniczyć skalę nadużyć i poprawić wizerunek samej instytucji, która od lat jest krytykowana za nieefektywność i brak spójności w działaniu.
Kiedy pracownik straci prawo do świadczenia
Nowelizacja wprowadza konkretne zasady dotyczące sytuacji, w których ubezpieczony może stracić zasiłek chorobowy. Utrata świadczenia nastąpi, jeśli osoba przebywająca na L4:
-
wykonuje pracę zarobkową,
podejmuje działania utrudniające leczenie, np. wyjazdy rekreacyjne,
odmawia udostępnienia dokumentacji podczas kontroli.
Samo wyjście z domu, np. po zakupy lub do apteki, nie będzie jednak traktowane jako nadużycie. Rząd zastrzega, że przepisy mają zachować zdrowy rozsądek i nie ograniczać codziennego funkcjonowania osób chorych.
Nowe regulacje przewidują także możliwość łączenia pracy i zwolnienia lekarskiego – pod warunkiem, że charakter wykonywanej pracy nie stoi w sprzeczności z procesem leczenia.
Fizjoterapeuci i pielęgniarki z prawem do orzekania
Reforma wprowadza nowy rozdział w systemie orzecznictwa – po raz pierwszy do grona osób uprawnionych do wydawania orzeczeń dołączą fizjoterapeuci i pielęgniarki.
– Decyzję o skierowaniu sprawy do fizjoterapeuty lub pielęgniarki podejmie główny lekarz orzecznik – zaznaczono w informacji rządowej.
Nowe uprawnienia obejmą sprawy dotyczące rehabilitacji leczniczej i orzekania o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Według resortu, ma to znacząco odciążyć lekarzy orzeczników i skrócić kolejki.
Koniec komisji orzeczniczych – decyzje jednoosobowe
Dotychczasowe trzyosobowe komisje w ZUS odejdą do przeszłości. Ich miejsce zajmie system jednoosobowych decyzji, który ma przyspieszyć rozpatrywanie wniosków.
– Osoby, które ubiegały się o rehabilitację leczniczą i uzyskały odmowę skierowania, będą mogły odwołać się od tej decyzji do sądu rejonowego – przekazano w komunikacie rządowym.
Choć rząd argumentuje, że jednoosobowe orzekanie zwiększy efektywność, część ekspertów ostrzega, że może to prowadzić do błędów przy braku mechanizmu wzajemnej weryfikacji. Administracja uspokaja jednak, że cały proces będzie objęty systemem nadzoru i w pełni zdigitalizowany.
Reforma ma odbudować zaufanie do instytucji
Celem zmian jest stworzenie bardziej transparentnego, szybkiego i przyjaznego dla obywateli systemu. Jak podkreślają przedstawiciele rządu, „celem jest usprawnienie systemu i zwiększenie zaufania do orzeczeń, które stanowią podstawę do przyznania rent, świadczeń i zasiłków”.
Reforma orzecznictwa ma też zakończyć praktyki, w których różne oddziały ZUS wydawały odmienne decyzje w niemal identycznych sprawach. Ujednolicone procedury i cyfrowe rozwiązania mają temu zapobiec.
Nowe L4 – mniej biurokracji, więcej odpowiedzialności
Nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. Do tego czasu zaplanowano szeroką kampanię informacyjną skierowaną do pracowników, lekarzy i przedsiębiorców.
Zmiany przyniosą zarówno korzyści, jak i większe wymagania wobec ubezpieczonych. L4 przestanie być traktowane jako pewna forma „schronienia”, a ZUS będzie uważnie analizował sposób jego wykorzystania.
Dzięki uproszczonym procedurom, centralizacji i nowym kompetencjom specjalistów, zwolnienia lekarskie mają stać się elementem nowoczesnego, cyfrowego systemu ochrony zdrowia i pracy.
Reforma ta nie tylko zmienia przepisy – zmienia sposób, w jaki Polacy myślą o chorobie, pracy i odpowiedzialności wobec państwa.
Komentarze (0)