Coraz trudniej będzie trafić do apteki

Zgodnie z art. 94a ust. 1 Prawo Farmaceutyczne, od 1 stycznia 2012 roku na terenie Polski obowiązuje całkowity zakaz reklamy aptek i punktów aptecznych:

 „zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego”.

Od samego początku istnienia zakazu budził on wiele kontrowersji i był przyczyną wielu spraw sądowych. Chodzi głównie o brak doprecyzowania i wymienia czynności, które są zakazane, co pozostawia pewną dowolność w interpretacji przepisu.

Czy został załamany zakaz?

14 marca 2019 roku do Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego drogą elektroniczną wpłynęło zawiadomienie o podejrzeniu naruszenia zakazu reklamy apteki wskutek umieszczenia banera zawierającego nazwę i adres apteki oraz strzałkę wskazującą kierunek i odległość do apteki.

Inspektor ten w związku z zawiadomieniem wszczął z urzędu postępowanie administracyjne, które zakończyło się wydaniem we wrześniu 2019 roku decyzji o naruszeniu przez aptekę do której należał baner, zakazu zawartego w art. 94a ust. 1 Prawo Farmaceutyczne. Na samej decyzji sprawa nie ustała, bowiem Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny nałożył na placówkę apteczną nakaz zaprzestania reklamowania z rygorem natychmiastowej wykonalności, a także nałożył na aptekę karę pieniężną - 5000 zł.

Odwołanie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego

Na reakcję apteki nie trzeba było długo czekać. Wniosła ona bowiem odwołanie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Ten jednak utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Swoją decyzję zaargumentował tym, że baner zamieszczony przez aptekę miał znaczne rozmiary. Według Głównego Inspektora jednoznacznie wskazywało to na fakt, iż apteka świadomie i celowo wydała na baner duże nakłady finansowe, co zaś miało świadczyć o tym, że oczekiwała po banerze tego, że będzie on stanowił reklamę apteki.

Główny Inspektor Farmaceutyczny w uzasadnieniu podkreślił, że nawet oficjalny brak zachęty do odwiedzenia apteki na banerze może być podświadomą zachętą dla konsumenta do skorzystania z usług apteki.

Główny Inspektor Farmaceutyczny uzasadnił również wysokość kary pieniężnej, wskazując iż wpływ na nią miał przedmiot postępowania.

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

Oskarżona apteka nie poddała się jednak i wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję organu odwoławczego. Apteka wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga ta zasługuje na uwzględnienie. Sąd powołał się na wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z dnia 12 marca 2020 r., sygn. akt II GSK 3613/17 oraz wyrokach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 września 2020 r., sygn. akt VI SA/Wa 409/20 oraz z dnia 29 września 2020 r.,sygn. akt VI SA/Wa 252/20.

W art. 94 a ust. 1 Prawo Farmaceutyczne ustawodawca jasno wskazał, że zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności, ale jednocześnie nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego. Tymczasem na banerze pojawiła się tylko i wyłącznie ta właśnie informacja – o lokalizacji i godzinach pracy apteki. Sąd podkreślił, że z mocy art. 94a ust.1 zda. 2 informacja ta jest wyraźnie wyłączona jest z zakazu reklamy apteki. Zdaniem Sądu bez znaczenia była również wielkość baneru. Informacja o lokalizacji i nazwie apteki została zamieszczona w taki sposób, żeby była widoczna.

Zakaz złamany czy też nie?

Według Sądu w opisywanej powyżej sprawie zakaz reklamy aptek zawarty w art. 94a ust. 1 Prawo farmaceutyczne nie został złamany. Umieszczona przez aptekę tablica informacyjna zdaniem władzy sądowniczej nie wykraczała poza sferę dozwolonej informacji o lokalizacji i godzinach pracy apteki, a widniejący na banerze przekaz nie nosił znamion reklamy.