Połączenie placówek w zespół szkół

Odpowiedź:

W przypadku połączenia placówek w zespół szkół, pracownicy szkoły staną się pracownikami zespołu. Jeżeli nauczyciel miał odrębne umowy w łączonych placówkach, jedną z umów należy rozwiązać.

Uzasadnienie:

Organ prowadzący zespół szkół lub placówek albo szkół i placówek może wyłączyć z zespołu szkołę lub placówkę, włączyć do zespołu szkołę lub placówkę, a także może rozwiązać zespół (art. 91 ust. 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe). W takim przypadku zespół szkół staje się z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy (art. 231 Kodeksu pracy).

W opisanej sytuacji nauczyciel jest zatrudniony na podstawie odrębnych stosunków pracy w łączonych placówkach. W takiej sytuacji konieczne jest rozwiązanie jednego ze stosunków pracy, tak aby w ramach nowego zespołu szkół nauczyciel nie był zatrudniony na podstawie dwóch stosunków pracy. W związku z powyższym umowa o pracę w jednej ze szkół podlegających łączeniu powinna zostać rozwiązana. Rozwiązanie takiej umowy może nastąpić albo w drodze porozumienia stron (za zgodą nauczyciela), a w razie braku takiej zgody, dyrektor będzie zmuszony wypowiedzieć tą umowę (art. 27 ust. 1 Karty Nauczyciela). Przyczyną wypowiedzenia mogą być zmiany organizacyjne placówki. Rozwiązanie stosunku pracy powinno nastąpić z dniem 31.08.2020 r., gdyż jest to ostatni dzień funkcjonowania odrębnych pracodawców. Włączenie do zespołu szkoły lub placówki jest bowiem dokonywane z dniem 1 września danego roku (art. 91 ust. 9 ustawy – Prawo oświatowe).

Po rozwiązaniu jednej z umów, nauczyciel stanie się pracownikiem zespołu. Nauczycielom realizującym w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin zajęć tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć ustala się jako iloraz łącznej liczby realizowanych godzin i sumy części etatów realizowanych w ramach poszczególnych tygodniowych wymiarów godzin zajęć, przy czym wynik zaokrągla się do pełnych godzin w ten sposób, że czas zajęć do pół godziny pomija się, a powyżej pół godziny liczy się za pełną godzinę. Godziny wyliczone ponad ten wymiar stanowią godziny ponadwymiarowe (art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela). W analizowanej sytuacji nauczyciel będzie łączył pracę na rożnych stanowiskach (nauczyciel szkoły i nauczyciel przedszkola) w ramach jednego stosunku pracy, a więc konieczne będzie uśrednienie pensum.

Kwestia dopuszczalności pozostawania przez pracownika w kilku stosunkach pracy z jednym pracodawcą nie została wprost uregulowana w przepisach prawa pracy. Zgodnie jednak z orzecznictwem Sądu Najwyższego, z tym samym pracodawcą w zakresie wykonywania pracy tego samego rodzaju  pracownik może pozostawać tylko w jednym stosunku pracy – może łączyć go z nim tylko jedna umowa (wyrok SN z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 43/97). Zawieranie dodatkowej umowy o pracę z własnym pracownikiem dopuszczalne jest jedynie wtedy, gdy przedmiotem dodatkowej umowy będzie praca innego rodzaju niż dotychczasowa, a wykonywanie jej  nie będzie kolidowało z normalnym czasem pracy pracownika (wyrok SN z dnia 8 stycznia 1981 r., II URN 186/80).

W opisanej sytuacji chodzi o realizowanie przez nauczyciela szkoły dodatkowych zajęć w przedszkolu, do realizowania których posiada wymagane kwalifikacje. Choć jest to faktycznie praca na różnych stanowiskach, to jednak stanowi ten sam rodzaj pracy – pracy nauczycielskiej. Wynika to z ustawowej definicji „nauczyciela”, która obejmuje również wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w przedszkolach, szkołach i placówkach wymienionych w art. 1 ust. 1 (art. 3 pkt 1 Karty Nauczyciela). Oznacza to, że jeżeli nauczyciel ma zapewniony pełnym wymiar zajęć, to dodatkowe godziny należy przyznać jako godziny ponadwymiarowe, gdyż realizacja zajęć nawet na innym stanowisku (zajęcia logopedyczne) odbywa się w ramach pracy na stanowisku nauczyciela, a więc jest to praca tego samego rodzaju, co wynikająca z dotychczasowej umowy (art. 35 ust. 1 Karty Nauczyciela). Jeżeli nauczyciel ma już przydzielony maksymalny wymiar godzin ponadwymiarowych w szkole, to nie może mieć przyznanych godzin w przedszkolu, gdyż jest to ten sam pracodawca i stanowiłoby to naruszenie przepisów o czasie pracy. Takie działanie stanowi natomiast wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone grzywną od 1.000 do 30.000 zł (art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy).

Zapamiętaj!

Połączenie szkół w zespół stanowi przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę. Jeżeli nauczyciel jest zatrudniony w obu łączonych placówkach na podstawie odrębnych stosunków pracy, konieczne jest rozwiązanie jednego z tych stosunków pracy.

 Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. 2020 r., poz. 1320) – art. 231, art. 281 pkt 5,
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. 2019 r., poz. 2215) – art. 20 ust. 1, art. 22 ust. 2, art. 27 ust. 1, art. 35 ust. 1, art. 42 ust. 5c,
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. 2020 r., poz. 910) – art. 91 ust. 7 i 9.,
• Wyrok SN z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 43/97, OSN 2004/4/60,
• Wyrok SN z dnia 8 stycznia 1981 r., II URN 186/80, OSNP 1981/5/22.