Czym jest depresja? Jak ją rozpoznać?
Depresja ma wiele twarzy tzw. masek. Często utożsamiamy depresję ze smutkiem, melancholią, pogorszeniem ogólnego samopoczucia. Tymczasem depresja może się objawiać pod postacią różnego rodzaju lęków, ale także agresji czy uzależnień. Zazwyczaj nie wiążemy tego z depresją. Jest również ”łagodniejsza” odmiana depresji tzw. dystymia, czyli przewlekłe zaburzenia nastroju, które mogą trwać latami. Ponieważ objawy występują u człowieka „od dawna” zazwyczaj nie szuka on pomocy.
Depresja dotyka coraz większej liczby osób. Chorują osoby w każdym wieku, nawet dzieci. Trzeba jednak pamiętać, że depresja to choroba, którą można i trzeba leczyć. Jeszcze zbyt wiele osób postrzega zaburzenia depresyjne, jako coś wstydliwego i unika szukania pomocy u specjalisty. W dzisiejszych czasach obowiązuje mit człowieka zdrowego, silnego, nie okazującego emocji. Obniżenie nastroju, zmęczenie, apatia są postrzegane, jako oznaka słabości, co człowieka zmagającego się z depresją wpędza w poczucie winy, co dodatkowo nakręca cały mechanizm.
Kiedy powinniśmy udać się z problemem do lekarza?
Naszą uwagę powinny zwracać wszelkie zmiany w funkcjonowaniu człowieka, które są niepokojące lub trwają zbyt długo. Objawów depresji może być bardzo wiele. Najpowszechniejsze to: zmęczenie, brak energii, nadmierna senność, obniżony nastrój, tzw. pesymistyczne myślenie, brak odczuwania radości, izolacja, brak motywacji. Nie bez znaczenie jest również sposób myślenia o sobie i otaczającej rzeczywistości. Osoby cierpiące na depresję mają często niskie poczucie własnej wartości, źle o sobie myślą, uważają się za gorszych od innych. Często wysoki poziom lęku, „obawa przed życiem” również może wskazywać na depresję. Czasem depresja daje o sobie znać przez tzw. objawy behawioralne, czyli to, co widzimy w zachowaniu człowieka np. u dzieci i nastolatków może to być wagarowanie, trudności w nauce, zaburzenia zachowania. Dorośli np. często sięgają po rożne używki, objadają się. Takimi bardziej drastycznymi objawami depresji są różne formy okaleczania się, wcale nie takie rzadkie oraz próby samobójcze.
Jak wygląda leczenie?
Depresje leczy się wieloaspektowo. Na pewno trzeba dotrzeć do jej źródeł. Często przyczyny depresji tkwią daleko w naszej przeszłości, choć są również uwarunkowane rożnymi doświadczeniami i sytuacjami, które spotykają człowieka na co dzień np. utrata pracy, utrata bliskiego człowieka, trudności w relacjach. Trzeba tez pamiętać, że często depresja współwystępuje z różnymi chorobami czy zaburzeniami np. endokrynologicznymi.
Depresję można leczyć farmakologicznie, ale także poddając się terapii, która często porządkuje świat uczuć, myśli i zachowań. Często trzeba połączyć obie formy pomocy. W terapii depresji duży nacisk kładzie się na zmianę tego, jak człowiek postrzega świat i siebie. Sposób myślenia bardzo wpływa na to, jak człowiek się czuje. Jeśli człowiek prezentuje wiele trudnych i niekorzystnych przekonań, ciężko, aby czuł się dobrze. To z kolei wpływa na to, jak funkcjonujemy, czyli nasze zachowanie.
Ciężka postać depresji, występowanie myśli samobójczych zawsze wymaga konsultacji z lekarzem lub leczenia szpitalnego. Poradzenie sobie z depresją jest jednak możliwe . Wymaga jednak tego, abyśmy potrafili siebie obserwować i reagować jeśli coś złego się dzieje. Ważna jest samoświadomość, przyjrzenie się temu, jakie mamy przekonania i skonfrontowanie ich z rzeczywistością. Brak czasu, nadmiar obowiązków również ułatwia drogę depresji do ataku. Ważmy jest tzw. zdrowy, racjonalny tryb życia. Warto nauczyć się odpoczywać. Wybierajmy czynności, które sprawiają nam radość. Na pewno każdy rodzaj wysiłku fizycznego spuszcza napięcie z człowieka. Człowiek w depresji potrzebuje także wsparcia. Często otoczenie nie jest gotowe na „przyjęcie” depresji, warto tez edukować bliskich i podpowiadać, jak mogą wspierać chora osobę.
A "jesienna depresja"? Istnieją sezonowe odmiany choroby?
Są okresy w ciągu roku, które mają istotny wpływ na pojawianie się czy potęgowanie objawów depresyjnych. To tzw. okresy przesilenia jesiennego i wiosennego. Sezon jesienno-zimowy jest szczególnie trudny ze względu na skracanie się pory dnia, mniejszy dostęp do światła, częste wahania ciśnienia. Wtedy faktycznie obserwuje się wzrost liczby osób, które ze względu na zaburzenia nastroju poszukują pomocy.
