Mimo że zakaz dokumentowania wizualnego niektórych miejsc obowiązuje formalnie od wejścia w życie Ustawy o obronie Ojczyzny w 2022 roku, dotąd trudno było go realnie egzekwować. Głównym problemem był brak odpowiednich oznaczeń oraz konkretnych procedur, które umożliwiłyby działanie służbom i jasne komunikowanie obywatelom, co im wolno.
Sytuacja zmieni się 17 kwietnia 2025 roku, kiedy to zacznie obowiązywać nowe rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej. Wprowadza ono m.in. jednolite wzory tablic zakazu, procedury uzyskiwania zezwoleń i zasady ich egzekwowania. Po tej dacie nieznajomość przepisów nie będzie już mogła być usprawiedliwieniem.
Nowe oznakowanie zakazu fotografowania
Dotychczasowy brak przejrzystych i jednoznacznych znaków informujących o zakazie był jedną z kluczowych barier w skutecznym stosowaniu prawa. Teraz w przestrzeni publicznej pojawią się tablice o wymiarach 60 × 60 centymetrów, z wyraźnym napisem „ZAKAZ FOTOGRAFOWANIA” oraz przekreślonymi ikonami aparatu, telefonu i kamery.
Dla zapewnienia zrozumienia również przez cudzoziemców, na każdej tablicy znajdą się tłumaczenia na języki: angielski, niemiecki, rosyjski i arabski. Tablice muszą być umieszczane w miejscach dobrze widocznych – na elewacjach, bramach wejściowych lub ogrodzeniach.
Kogo dotyczą nowe przepisy?
Zakaz rejestrowania zdjęć, filmów i innych form wizualnej dokumentacji obejmuje obiekty o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa. Dotyczy on przede wszystkim:
- infrastruktury krytycznej,
- budynków i terenów podlegających Ministerstwu Obrony Narodowej,
- obiektów istotnych z punktu widzenia obronności,
- osób i mienia znajdujących się na tych terenach.
Ograniczenia nie mają jednak zastosowania w określonych sytuacjach – np. w przypadku działań służb, realizacji dokumentacji przez zarządców obiektów lub zatwierdzonych relacji dziennikarskich.
Jak zdobyć pozwolenie na rejestrację?
Fotografowie i filmowcy mogą legalnie rejestrować objęte zakazem obiekty, jeśli wcześniej uzyskają odpowiednie zezwolenie. W tym celu należy złożyć wniosek – w formie elektronicznej (z podpisem kwalifikowanym) lub papierowej. We wniosku trzeba podać:
- dane osobowe,
- dokładny termin i miejsce planowanej rejestracji,
- uzasadnienie potrzeby wykonania zdjęć.
Wniosek rozpatrywany jest w terminie do 14 dni. Jeśli zostanie zaakceptowany, w pozwoleniu muszą znaleźć się dane fotografa, termin, lokalizacja oraz informacje o osobie towarzyszącej z uprawnionego organu, która będzie obecna podczas realizacji zdjęć.
Kary za złamanie przepisów
Od 17 kwietnia naruszenie zakazu będzie podlegać jednoznacznym sankcjom. Zgodnie z art. 683a ustawy, osoba fotografująca lub filmująca objęty ochroną obiekt bez zgody może zostać ukarana grzywną lub aresztem. Co więcej, możliwa jest także konfiskata używanego sprzętu – nawet jeśli nie należy on do sprawcy.
To oznacza, że np. telefon pożyczony od znajomego w celu wykonania zdjęcia również może zostać zarekwirowany, jeśli wykorzystano go do nielegalnej rejestracji.
Konsekwencje dla pasjonatów fotografii
Nowe przepisy mogą uderzyć zwłaszcza w amatorów robienia zdjęć, którzy nie zawsze są świadomi, że dany budynek czy obiekt podlega specjalnej ochronie. Od tej pory swobodne dokumentowanie przestrzeni publicznej będzie wymagało większej rozwagi i znajomości otoczenia.
Osoby zajmujące się fotografią – zarówno zawodowo, jak i hobbystycznie – będą musiały wykazać się ostrożnością, zwłaszcza w pobliżu obiektów przemysłowych, wojskowych czy administracyjnych. Jeden nierozważny kadr może mieć poważne skutki prawne i finansowe.
Koniec prawnej martwoty
Celem wprowadzanych zmian jest urealnienie istniejących przepisów, które dotychczas były trudne do zastosowania. Dzięki rozporządzeniu MON jasne staną się nie tylko obowiązki obywateli, ale też możliwości działania służb porządkowych.
Jak zaznacza resort: „wprowadzają jasność i jednolitość w egzekwowaniu zakazu”. Nowelizacja to odpowiedź na potrzebę zabezpieczenia istotnych punktów państwa w realiach rosnącego zagrożenia geopolitycznego. I choć niektórzy mogą to postrzegać jako ograniczenie wolności obywatelskich, dla władz to wyraz konieczności i przezorności.
Wszystko wskazuje na to, że dzień 17 kwietnia 2025 roku zapisze się jako moment, w którym codzienne rejestrowanie rzeczywistości zyskało zupełnie nowe znaczenie – również prawne.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.