Święto zostało ustanowione na mocy uchwały przyjętej przez sejm 22 lipca 2016 roku. Posłowie oddał hołd ofiarom mordów na obywatelach II Rzeczypospolitej (Polakach, Żydach, Ormianach, Czechach i przedstawicielach innych mniejszości narodowych), dokonywanych w latach 1943–1945 przez ukraińskich nacjonalistów z szeregów OUN, UPA, SS-Galizien i innych formacji, jak i wyrazili wdzięczność tzw. „Sprawiedliwym Ukraińcom”, którzy odmawiali udziału w mordach i ratowali Polaków.
Sejm wyraził również uznanie dla żołnierzy Armii Krajowej, Samoobrony Kresowej, Batalionów Chłopskich, którzy podjęli heroiczną walkę w obronie zagrożonej atakami ludności cywilnej. Posłowie zaapelowali także do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o uhonorowanie tych osób odznaczeniami państwowymi.
Data 11 lipca nie jest przypadkowa i wiąże się z rocznicą tzw. krwawej niedzieli, kiedy to na Wołyniu doszło do największej fali mordów na Polakach. UPA dokonała wówczas skoordynowanego ataku na polskich mieszkańców ok. 150 miejscowości w powiatach włodzimierskim, horochowskim, kowelskim i łuckim. Ukraińscy nacjonaliści wykorzystali fakt gromadzenia się Polaków w kościołach.
Analogicznie do zbrodni wołyńskich, ludobójstwo zostało przeprowadzone przez oddziały UPA w pierwszej połowie 1944 roku na terenie sąsiadujących z Wołyniem województw: lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego, określanych w historiografii mianem Galicji Wschodniej bądź Małopolski Wchodniej.
Nacjonaliści ukraińscy mieli na celu usunięcie polskiej ludności ze spornych terenów, do których OUN rościła swoje żądania, tak, aby były one jednolite etnicznie.
- Dramat Ukrainy nie zwalnia nas z obowiązku pamięci - mówi Adam Siwek dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Instytutu Pamięci Narodowej.
O dzisiejszym święcie przypominają w mediach społecznościowych także samorządowcy, m.in. wójt gminy Dąbrowice - Dorota Dąbrowska, władze Powiatu Kutnowskiego, a także poseł Tadeusz Woźniak i senator z Łęczycy, Przemysław Błaszczyk.
.