Wypalenie zawodowe - kogo najczęściej dotyka?
Co powoduje tak duże obciążenia, a tym samym zagrożenie wprost dla zdrowia i stabilności? Pierwsze prace naukowe dotyczące zjawiska powstały w latach 70’ ubiegłego wieku i nie bez powodu dotyczyły początkowo zawodów tzw. pomocy społecznej. Christina Maslach przyjrzała się zawodowym losom pracowników opieki społecznej, służby zdrowia, później także oświaty. Wszędzie tam gdzie rosła presja psychologiczna, emocjonalna i społeczna, nie zabezpieczona wystarczającymi zasobami, konsekwencje w postaci coraz większych nakładów pracy, wyczerpania i zniechęcenia uwidaczniały się z dużą mocą.
W grupie osób narażonych na wypalenie zawodowe znajdują się szczególnie: nauczyciele, pracownicy opieki społecznej, lekarze, pielęgniarki, pracownicy firm korporacyjnych czy psycholodzy. W innych zawodach wypalenie zawodowe jest rzadziej spotykane, ale nie nieobecne.
Syndrom wypalenia zawodowego, czyli co?
W uproszczeniu, syndrom wypalenia zawodowego to zbiór niekorzystnych reakcji fizycznych, emocjonalnych i psychicznych, które występują w odpowiedzi na przedłużający się stres i przepracowanie. W warunkach dzisiejszego nacisku na efektywność i wyniki, przeciążenie obowiązkami, nieuzasadnionej często presji czasu, niejasności ról i odpowiedzialności a wreszcie niesprawiedliwego traktowania w pracy, coraz częściej dochodzi do ogromnego zmęczenia i zniechęcenia - wypalenia właśnie.
Objawy świadczące o wypaleniu zawodowym
Współcześnie refleksja nad opisywanym syndromem koncentruje się nad procesem przejścia od “zaangażowania” do “wypalenia”, tzw. “erozji zaangażowania”. Stworzyło to ciekawą perspektywę, według której najbardziej zagrożone wypaleniem są właśnie osoby zaangażowane, poświęcające się pracy i inwestujące w nią większość swoich zasobów. W konsekwencji pojawiają się liczne objawy zgrupowane w następujące obszary:
- wyczerpanie: obniżenie koncentracji, zapominanie - uczucie pustki i utrata siły do pracy;
- alienacja: chęć uniknięcia sytuacji towarzyskich, pesymizm, cyniczność - poczucie bezosobowości i utrata wrażliwości wobec innych;
- zmniejszona wydajność: fiasko terminów, uczucie apatii, mniejsze zaangażowanie - poczucie marnowania czasu i sił.
Jak leczyć wypalenie zawodowe?
Rosnąca świadomość problemu rodzi większą odpowiedzialność po stronie pracodawców i specjalistów tematu. Jednak niezależnie od tych zmian największą skuteczność da nam zawsze własna refleksja i samokontrola. Pamiętajmy, że syndrom wypalenia przypomina trochę żarty dotyczące szybkiej i niekontrolowanej kariery - schody prowadzą ostro w górę, biegniemy po nich zdyszani i upojeni wysokością, aż nagle tracimy grunt pod nogami i osuwamy się w przepaść, bez szans na powstrzymanie upadku. Spośród wielu uniwersalnych rad warto przypomnieć tych kilka, które zależą przede wszystkim od nas:
- zadbaj o wypoczynek i aktywność fizyczną,
- analizuj i ustalaj priorytety,
- wyznaczaj granice swojego zaangażowania,
- kontroluj swój perfekcjonizm i wyznaczaj realne cele,
- szukaj możliwości szerokiego rozwoju zawodowego,
- doceniaj siebie i celebruj sukcesy.
Jeśli zawiodą te sposoby poradzenia sobie z wypaleniem zawodowym, psychoterapia (teraz także prowadzona w formie psychoterapii online) jest dobrym początkiem by temu przeciwdziałać.
Komentarze (0)
Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania. Jak to zrobić dowiesz się w zakładce polityka prywatności.